Łódź
Widzew, ulica Służbowa 8 – trzeci co do wielkości dworzec
kolejowy i stacja węzłowa w Łodzi,
ulokowana na trasie z Łodzi
Fabrycznej do Koluszek,
w obrębie łódzkiej kolei
obwodowej.
Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca
aglomeracyjnego.
Zatrzymują się tu wszystkie przejeżdżające pociągi pospieszne
i osobowe.
Kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1893.
Droga
Żelazna Fabryczno-Łódzka (dziś linia
kolejowa nr 17),
na której znajduje się dworzec powstała już w 1865 roku,
jednak budowę stacji Widzew rozpoczęto dopiero w roku
1901,
trzy
lata po wybudowaniu kolei
obwodowej,
a jej oddanie nastąpiło w roku 1903.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1903.
Obszar
zaboru rosyjskiego był największy, ale posiadał najmniej rozwiniętą
sieć kolejową.
Kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1893.
Specyficzna polityka państwa wobec kolei, a także
wobec pogranicznego tzw. Królestwa Kongresowego, spowodowała, że
na tym obszarze nie istniało zbyt dużo linii kolejowych,
rozmieszczenie stacji i przystanków było zdecydowanie
niewystarczające, a większość inicjatyw związanych z budową
nowych odcinków odrzucano. Rosyjscy wojskowi obawiali się
wykorzystania kolei dla potrzeb przewozu wrogiego wojska. Obawy
strategów okazały się słuszne – w okresie I wojny światowej
Rosjanie bardzo szybko budowali linie kolejowe, które nagle okazały
się potrzebne do ich działań, ale obce wojska z łatwością
radziły sobie z nieudaną pułapką, przekuwając linie na własny
rozstaw (Rosjanie stosowali szerszy rozstaw szyn 1524 mm, wyjątkiem
była normalnotorowa Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska z linią
bydgoską oraz właśnie Kolej Fabryczno-Łódzka).
"Rozwój", rok 1902.
Od
początku stacja Widzew
stanowiła
jeden z najistotniejszych elementów, nowo powstałej obwodnicy
odciążającej obecne centrum miasta od ruchu kolejowego, dzięki
której miała połączenia z dworcami Chojny
i Łódź Kaliska.
"Gazeta Łódzka", rok 1913.
Po włączeniu, w 1915 roku Widzewa
do Łodzi, nazwę stacji przemianowano na znaną obecnie.
"Gazeta Łódzka", rok 1915.
Począwszy
od 15 listopada 1931 roku, prócz głównej linii, Widzew posiadał
również bezpośrednie połączenie pasażerskie ze Zgierzem
(przez Łódź Stoki, Łódź Radogoszcz i Łódź Arturówek) i
Kutnem (przez między innymi Ozorków i Łęczycę),
jego zamknięcie nastąpiło jednak w roku 1988.
"Hasło Łódzkie", rok 1927.
Południowa strona Dworca Łódź-Widzew w czasie II wojny światowej.
(źródło fotografii: Dworzec Łódź-Widzew - Schrony w Łodzi (schronywlodzi.pl)
W
latach 1954-1970 dokonano stopniowej elektryfikacji przebiegającej
przez dworzec linii. Trwało to tak długo ponieważ Łódź Widzew
posiada bardzo rozbudowany układ torów – nie ma jednak możliwości przejazdu na
wprost. Wtedy również diametralnie zmieniło się otoczenie
dworca: wcześniej znajdował się on z dala od większych skupisk
ludzkich (miasto praktycznie kończyło się 2 kilometry na zachód,
na linii wyznaczonej przez kolej obwodową, w latach 70 XX wieku
wyrosło wokół niego wybudowane z wielkiej
płyty osiedle Widzew Wschód.
W
roku 1989 rozebrano torowisko biegnące po należącej do dworca
górce
rozrządowej.
W 1993 roku
odsłonięto,
na południowej ścianie dworca, tablicę pamiątkową upamiętniającą
czworo harcerzy
poległych
w tym miejscu 4 września 1939.
Przeczytaj w baedekerze:
Rok
2003, przyniósł gruntowny remont budynku dworcowego, w
związku z setną
rocznicą
powstania stacji. Wyburzono wówczas jeden z pobocznych budynków
dworcowych (jego miejsce zajął parking), odsłonięto również
kolejną tablicę pamiątkową (tym razem na ścianie północnej,
wychodzącej na peron). Jest ona podziękowaniem dla
budowniczych stacji oraz wszystkich pracowników kolejowych
związanych z nią w ciągu 100 lat istnienia.
W
architekturze
budynków kolejowych powstających przed 1918 rokiem widoczne są
trendy panujące w architekturze poszczególnych państw zaborczych.
W województwach zachodnich stosowane były od przełomu wieków
formy historyzujące (na przykład neogotyk) lub tak zwany mur
pruski, czyli konstrukcja szachulcowa. W byłej Galicji poza wieloma
udanymi projektami (na przykład Kraków Główny, Lwów) można było
spotkać także takie jak w Łańcucie, opisywane współcześnie
jako powstałe w
stylu austriackich dworców prowincjonalnych
(Austriacy szczególnie dużo korzystali z projektów typowych).
Niestety, na obszarze dawnej Rosji obiekty realizowano często w
pośpiechu i przy niskim nakładzie kosztów... jednak budynek widzewskiego dworca, chociaż niezbyt okazały ma klasyczne proporcje i dobrze się prezentuje.
7
stycznia 2010 roku rozpoczęła się gruntowna przebudowa dworca. W
przeciągu kilku miesięcy budynek został rozbudowany. Zburzone
skrzydło zostało odbudowane, pojawiła się nowa elewacja
wraz z dociepleniem
(z zachowaniem oryginalnego detalu),
dach pokryto blachodachówką.
Usunięto starą, zdewastowaną zabudowę wokół dworca oraz
zaniedbane krzewy, a w ich miejscu, po obu stronach stacji pojawiły
się dwa
parkingi na 150 samochodów każdy, postój taksówek, pętla
autobusowa oraz przystanek przelotowy. Przebudowano na ten cel także
układ drogowy (ul. Służbową, Maszynową i Augustów). W dwa razy
większym niż dotychczas budynku znalazło się miejsce na pięć
kas biletowych, automaty do sprzedaży biletów, poczekalnię, kiosk,
punkt gastronomiczny, Centrum Informacji Turystycznej, skrytki bagażowe
i bankomat. Remont dworca związany był z przejęciem ruchu
kolejowego na czas budowy podziemnego dworca Łódź Fabryczna.
Modernizację zakończono 23 października 2010 roku.
W
ramach drugiego
etapu przebudowy linii Łódź-Warszawa w lipcu 2012 roku rozpoczęła
się przebudowa peronów (ich liczba wzrosła do 3, a krawędzi
peronowych do 6), które w całości są zadaszone. Prowadzi do nich
przejście podziemne oraz windy dla osób niepełnosprawnych.
Wymieniona została całkowicie sieć
trakcyjna,
urządzenia sterowania ruchem kolejowym i telekomunikacji. Dzięki
tym
modernizacjom
Łódź Widzew jest najnowocześniejszym po Łodzi
Fabrycznej
dworcem w Łodzi.
Źródła:
Dawid Keller. Kolej między wojnami 1918-1939.
WIKIPEDIA
Fot.
Monika Czechowicz
Fot.
archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.
Kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1893.
Przeczytaj
jeszcze:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz