OGRÓDEK DYDAKTYCZNY PRZY ŁÓDZKIEJ PALMIARNI

Położony w centrum miasta Ogródek Dydaktyczny, odizolowany od ruchu ulicznego Parkiem Źródliska I i pawilonami Palmiarni, jest mało widoczny dla przechodniów. Warto jednak odwiedzić to wyjątkowe miejsce. 

Wysokie, stare drzewa oraz bogate podszycie z krzewów i bylin tworzą osobliwy nastrój starego, tajemniczego ogrodu. 

Specyficzny, łagodny mikroklimat sprzyja rozwojowi wrażliwych na chłody roślin pochodzących z różnych rejonów świata, co czyni go wyjątkowo atrakcyjnym.

Teren dzisiejszego Ogródka Dydaktycznego jest historycznie najstarszą częścią Ogrodu Botanicznego, która po wielu latach użytkowania przez Uniwersytet Łódzki, wróciła pod zarząd Miasta i stała się integralną częścią współczesnego Ogrodu.

"Rozwój", rok 1919.

Wszystko zaczęło się wraz z powstaniem w Łodzi w 1921 roku Centralnej Pracowni Przyrodniczej, której pracownicy z ogromną determinacją dążyli do założenia na terenie miasta składnicy botanicznej wraz z ogrodem. Ich zamierzenia urzeczywistniły się w 1926 roku, kiedy to Pracownia Przyrodnicza otrzymała na utworzenie ogrodu działkę o powierzchni 1 ha zlokalizowaną w Parku Źródliska. Na jej terenie powstawał w latach 1926-1929 Szkolny Ogród Botaniczny, który miał być pomocny w praktycznym nauczaniu przyrody. Był to pierwszy ogród botaniczny jaki powstał na terenie Łodzi.

Jak pisze Edward Potęga w „Czasopiśmie Przyrodniczym”, w 1928 roku zakończono zagospodarowywanie pierwszej części Ogrodu o powierzchni 3500 metrów kwadratowych. Założono tam działy prezentujące między innymi: biologię roślin, systematykę roślin, rośliny uprawne, lecznicze i ozdobne oraz roślinność górską, wydm piaszczystych i skalnych pustyń. Wybudowano również dwa baseny – większy o powierzchni 49,24 metrów kwadratowych przeznaczony dla roślin wodnych oraz mniejszy dla roślin błotnych. W okresie tym posadzono około 8500 roślin należących do 750 gatunków.

W 1929 roku zagospodarowana już była cała powierzchnia Ogrodu, w którym prezentowano około 1000 gatunków. W kolejnych latach kolekcję stale poszerzano, czego dowodzą spisy nasion z 1931 i 1935 roku obejmujące 1241 taksonów.

Szkolny Ogród Botaniczny tuż po założeniu, rok 1930.

"Rozwój", rok 1928.

Rośliny pozyskiwano z ogrodów botanicznych, między innymi z Wilna, Krakowa, Lwowa i Warszawy, jak również ze stanowisk naturalnych.

Na terenie Ogrodu prowadzono lekcje przyrody, udzielano informacji z zakresu ogrodnictwa oraz bezpłatnie udostępniano nasiona i sadzonki.

W okresie tym liczba zwiedzających wynosiła od ośmiu do dziesięciu tysięcy osób rocznie – były to głównie wycieczki szkolne.

W 1934 roku Ogród przemianowano na Miejski Ogród Przyrodniczy, a w 1935 roku wprowadzono niewielkie opłaty za jego zwiedzanie. Zmiana nazwy związana była z urozmaiceniem kolekcji botanicznej okazami zwierząt, wśród których prezentowano nawet niedźwiedzia sprowadzonego ze Szkolnego Ogrodu Zoologicznego w Zamościu.

W 1947 roku Ogród przejęła Wyższa Szkoła Pedagogiczna, która w 1955 roku została włączona do Uniwersytetu Łódzkiego. W ówczesnym czasie bezpośrednią opiekę nad Ogrodem sprawowała Pracownia Metodyki Biologii.

Po zaprzestaniu użytkowania Ogrodu Dydaktycznego przez Uniwersytet Łódzki w 1999 roku, Ogród Botaniczny w Łodzi rozpoczął starania o jego przejęcie. Do porozumienia między uczelnią i władzami Miasta doszło w 2004 roku. Na podstawie uchwały Nr XXX/491/04 Rady Miejskiej w Łodzi, Ogród Dydaktyczny stał się własnością Miasta. W 2005 roku zgodnie z zarządzeniem Prezydenta Miasta Łodzi, Ogród Dydaktyczny został przekazany Ogrodowi Botanicznemu, a po jego renowacji, we wrześniu 2006 roku został udostępniony zwiedzającym.

Ogród ulega ciągłym przeobrażeniom i to nie tylko tym związanym z kolejnymi porami roku. 

Systematycznie uzupełniane są nasadzenia drzew i krzewów oraz wprowadzane są nowe byliny, które wypełniają partery i zmniejszają powierzchnie trawników.

Ogród Dydaktyczny jest pod stałą i troskliwą opieką.

Na terenie 3,5 tysięcy m² można oglądać  między innymi:
sekwoje, metasekwoje...

... dawidię chińską (zwaną drzewem chusteczkowym), kryptomerię japońską, rzadkie odmiany sosen i świerków, miłorzęby dwuklapowe... 

... a także kolekcję wrzosów, wrzośców, rododendronów i azalii.

- agawy, bukszpany, styrakowce japońskie i wiele innych...

Przed wejściem do Ogródka Dydaktycznego możemy obejrzeć czasową wystawę Motyli i Roślin Nektarodajnych. 

Ale owady w gablotkach to tylko zapowiedź „motylich wydarzeń”.

- egzotyczne motyle eksponowane będą w jednej ze szklarni Palmiarni, na co dzień nieudostępnionej do oglądania. Na potrzeby wystawy sprowadzone będą do Palmiarni poczwarki kilku gatunków motyli dziko występujących w tropikalnej Ameryce Południowej, Azji Południowo-Wschodniej i Afryce. 

Przez cały sierpień, każdego dnia kilkadziesiąt pięknych, barwnych, dużych motyli będzie uprzyjemniać pobyt w Palmiarni. Dodatkowo, w ramach wystawy, w Ogródku Dydaktycznym oraz przy południowej fasadzie Palmiarni, prezentowanych będzie kilkadziesiąt gatunków i odmian roślin nektarodajnych, w tym pachnących lantan, budlei, róż i innych. 

Wystawy tematyczne cieszą się dużym zainteresowaniem zwiedzających, wpisały się już na stałe w kalendarium imprez w Palmiarni. Są to między innymi wystawy storczyków, bonsai, roślin mięsożernych i roślin jadalnych.

Każdej wystawie towarzyszą kiermasze, prelekcje i warsztaty mające na celu upowszechnianie wiedzy przyrodniczej i ogrodniczej. Wystawa motyli potrwa do końca sierpnia.

Wystawie towarzyszyć będą prelekcje:

5 sierpnia godz. 14:00 Owady zapylające – pszczoły ( nie tylko miodne).

Prowadzi: dr hab. Katarzyna Szczepko, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska.

6 sierpnia godz. 14:00 Owady zapylające – pszczoły ( nie tylko miodne).

Prowadzi: dr hab. Katarzyna Szczepko, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska.

27 sierpnia godz. 14:00  Świat motyli dziennych i nocnych województwa łódzkiego.

Prowadzi: mgr Tadeusz Kurzac.

W ogrodzie już teraz podziwiam motyle, może o nie tak fantazyjnych kształtach i kolorach, ale za to… żywe, korzystające ze słodkiej oferty zasadzonych tu roślin miododajnych.

Ogród dla motyli.

Spacer po Ogródku Dydaktycznym umożliwia poznanie rzadkich i pięknych gatunków roślin oraz jest okazją do wspaniałego wypoczynku. 

Zachęcają do niego rozstawione przy alejkach stylowe ławeczki – wiele z nich z pamiątkowymi tabliczkami:

Odpocząć można w altanie…

…lub przy klasycznej fontannie, która po ostatnim remoncie zastąpiła basen z roślinami błotnistymi.

W okresie letnim do fontanny przenoszone są żółwie czerwonolice.

To duża atrakcja... nie tylko dla dzieci.

INFORMACJE DLA ZWIEDZAJĄCYCH:

Palmiarnia czynna jest przez cały rok codziennie, oprócz poniedziałków, pierwszego dnia Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy, 1 stycznia i 1 listopada oraz ostatniego tygodnia marca i lipca.

Ogródek Dydaktyczny jest dostępny tylko dla zwiedzających palmiarnię (wejście przez pawilon dla roślinności twardolistnej) i nie jest czynny zimą.

Łódzka Palmiarnia, al. Piłsudskiego 61 (Park Źródliska I)

tel. 042 674 96 65; fax 042 674 50 70

www.botaniczny.lodz.pl/palmiarnia.html

palmiarnia@botaniczny.lodz.pl

Źródła:

Dorota Mańkowska. Historia Ogródka Dydaktycznego przy Palmiarni [w:] Palmiarnia Ogrodu Botanicznego w Łodzi. Przewodnik.

Aleksandra Winkler. Kolekcje roślinne Ogródka Dydaktycznego [w:] Palmiarnia Ogrodu Botanicznego w Łodzi. Przewodnik.

Marek Jakubowski. Informacje dla zwiedzających  [w:] Palmiarnia Ogrodu Botanicznego w Łodzi. Przewodnik.

WIKIPEDIA https://pl.wikipedia.org

Fot. archiwalane ze strony:

http://groty.skansenpilicy.pl

i inn.

Fot. współczesne Monika Czechowicz

Przeczytaj jeszcze:
PALMIARNIA OGRODU BOTANICZNEGO W ŁODZI
ŁÓDZKI OGRÓD BOTANICZNY

ZIELEŃ ZIEMI OBIECANEJ – PARK ŹRÓDLISKA I
ZIELEŃ ZIEMI OBIECANEJ – PARK ŹRÓDLISKA II

WRÓBELEK ĆWIREK PRZED ŁÓDZKĄ PALMIARNIĄ.

MAPA GOOGLE