Willa o baśniowej, neoromantycznej architekturze, schowana przed wzrokiem przechodnia pośród zieleni, a okoliczności jej powstania otacza aura tajemnicy.
Nie zachowały się plany budynku, co sprawia, że data jego powstania nie jest pewna. Nie wiemy, kto ją zaprojektował, nie wiemy też do końca kto ją wybudował - w wielu publikacjach widnieje jako willa Wilhelma Hüffera.
"Führer durch Lodz", 1898.
"Führer durch Lodz", 1898.
"Ilustrowana Republika", rok 1928.
Rzeczywiście wybudowano ją przy Fabryce Wyrobów Trykotowych i Pończoch Hüfferów, ale na działce, która została sprzedana w dwóch częściach, w latach 1903 i 1913, Karolowi Bennichowi synowi - czy już ze stojącą willą, czy w trakcie budowy, tego nie wiemy.
Właścicielami sąsiadujących terenów fabrycznych (Wólczańska 236) pozostali bracia Wilhelm i Teodor Hüfferowie, oraz małżeństwo Wilhelm i Helena Hüfferowie.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1906.
Sprzedawcami willi (lub samej działki, co jest bardziej prawdopodobne, ponieważ w taryfach domów z tego okresu, adresy przy Wólczańskiej nie wymieniają dalszych numerów ulicy, ani właścicieli) byli Wilhelm oraz Helena z Bennichów Hüfferowie, nabywcą jej brat Karol Bennich, syn i spadkobierca Karola Bennicha (1845-1903), założyciela fabryki przy Piotrkowskiej 105, później również zakładów przy ulicy Wólczańskiej i Łąkowej.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1914.
Numeracja ulicy Wólczańskiej zmieniała się z powodu podziału działek. Taryfy domów z 1914 roku wskazują, że część terenu nabyła Spółka Akcyjna Ludwika Geyera. W 1920 roku jako właściciel wymieniony jest Karol Bennich syn.
Informator m. Łodzi, rok 1920.
Karol Bennich, ojciec Karola Bennicha (1845-1903)
Karol Bennich urodził się 8 kwietnia 1845 (1842?) roku. Poślubił Augustynę Dems (1848-1920) z którą miał dzieci: Gustawa, Emila, Karola, Oskara, Reinharda oraz córkę Emmę żonę Roberta Schweikerta. Synowie po śmierci ojca prowadzili dalej firmę.
"Łodzianin", rok 1893 (dawna numeracja ulicy Piotrkowskiej, dzisiaj Piotrkowska 105).
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy na rok 1907.
Lodzer Informations und Hause Kalender, 1910.
oraz
i
W 1933 roku willa sprzedana została Fundacji Dobroczynnej im. Hermana i Miny małżonków Konstadtów (Konsztatów), która umieściła w niej schronisko "Zacisze" dla żydowskiej inteligencji w podeszłym wieku, zlikwidowane w czasie okupacji niemieckiej.
Przeczytaj w baedekerze:
Rok 1939. Ulica Wólczańska przy Sieradzkiej, za drzewami widać willę Karola Bennicha.
(źródło fotografii: fotopolska.eu/ ze zbiorów Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona)
W czasie okupacji władze hitlerowskie zaadaptowały budynek na Frauenwerk NSDAP według projektu Brunona Haessnera.
Po 1945 roku willę upaństwowiono, przejęta została wraz z dawną fabryką Hüffera przez Fabrykę Trykotaży i Bielizny, późniejsze Zakłady Przemysłu Odzieżowego "Wólczanka".
"Dziennik Łódzki", rok 1950.
Willa była początkowo używana jako przedszkole Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, następnie jako żłobek i przedszkole Państwowej Fabryki Konfekcyjnej; później jako Międzyzakładowa Izba Chorych.
W 1961 roku willa oddana została w użytkowanie Studium Doskonalenia Lekarzy, częściowo jako laboratorium Międzyzakładowej Przychodni Lekarskiej.
Od 1968 roku willa służyła za siedzibę biur zakładów "Wólczanka" i od strony północnej połączona została łącznikiem z budynkiem przemysłowym.
W 1993 roku przeprowadzono prace renowacyjne z adaptacją na siedzibę dyrekcji. W 2004 roku, po likwidacji fabryki "Wólczanki" w Łodzi, sprzedano ją prywatnemu właścicielowi.
Willę wzniesiono na planie zbliżonym do kwadratu z ryzalitami. Jej architektura prezentuje malownicze, neoromantyczne formy nawiązujące swobodnie do architektury średniowiecznej i renesansowej. Elewacje pokryte są tynkiem o "sznurkowej" fakturze; dołem biegnie rustykowany pas cokołowy.
W zwieńczeniu fryz z motywem krenelaża i blankowania.
Wysokie szczyty schodkowe.
Posiada otwory okienne o zróżnicowanym wykroju ujęte płaskimi opaskami.
W narożu południowo-zachodnim na piętrze umieszczono wykusz zwieńczony hełmem z iglicą.
Od południa na osi szczytu znajduje się balkonik, od wschodu wykusz.
Dawny wystrój willi o formach secesyjno-modernistycznych, w wyniku licznych adaptacji uległ częściowemu zniszczeniu.
Willa Karola Bennicha syna, ulica Wólczańska 243, ukryta jest w zieleni Parku im. S. Skrzywana
(pierwotnie nr 242, także jako ulica Staro-Wólczańska, a następnie S. Skrzywana 10).
Willa znajduje się na południowo-zachodnich obrzeżach centrum, na tyłach dawnego zespołu przemysłowego od strony ulicy S. Skrzywana, oddzielona od ulicy żelaznym parkanem. Elewacja frontowa od północy przylega do dawnych budynków fabrycznych, od południa znajduje się park położony między ulicą Wólczańską a Skrzywana, stanowiący pierwotnie część założenia parkowego wokół willi, obecnie oddzielony od budynku parkanem.
Źródła:
Krzysztof Stefański, Jacek Kusiński. Łódź. Pałace i wille.
Krzysztof Stefański. Łódzkie wille fabrykanckie.
Przeczytaj w baedekerze:
Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.
Fot. współczesne Monika Czechowicz i Sławek Maciaszczyk
BAEDEKER POLECA:
Krzysztof Stefański, Jacek Kusiński. Łódź. Pałace i wille.
Krzysztof Stefański. Łódzkie wille fabrykanckie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz