Ukazała
się monografia „Kolekcje ziemi obiecanej. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji
wielkoprzemysłowej 1880-1939”. Jej autorem jest Dariusz Kacprzak. Bogato
ilustrowany tom o kolekcjonerstwie wydał Narodowy Instytut Muzealnictwa i
Ochrony Zbiorów (www.nimoz.pl ).
Jak
czytamy w książce, jeden z przedstawicieli łódzkiej burżuazji, Henryk Grohman
(1862-1939), wywodzący się z rodziny o flamandzkim rodowodzie, kolekcjonował
grafikę. Kupował dzieła np. Picassa, Gauguina, Maneta, Toulouse-Lautreca,
Muncha, Goi, ale też polskich artystów, na przykład Leona Wyczółkowskiego,
Władysława Skoczylasa, Józefa Pankiewicza. Zebrał około 1,3 tysiąca prac. Na
początku XX wieku jako mecenas organizował konkursy dla grafików i wystawy ich
dzieł. Zbierał też zabytkowe rzemiosło artystyczne, dalekowschodnie oraz
europejskie.
Całą
swą kolekcję ofiarował Polsce. Grafiki przechowywane są w Gabinecie Rycin
Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, a inne Henryk Grohman zabytki w stołecznym Muzeum
Narodowym. Darem Henryka Grohmana dla Polski były także skrzypce Stradivariego,
Amatiego i Guarneriego. Zaginęły w czasie okupacji niemieckiej, podobnie jak
część grafik.
Henryk
Grohman zmarł nagle w swoim gabinecie w przerwie narady gospodarczej. Na
kartce, która leżała przed nim na stole, zanotował ostatnią wolę. Była to
dyspozycja wypłaty z jego osobistego majątku 180 tysięcy złotych na Fundusz
Obrony Narodowej.
Autor
monografii prezentuje także dorobek sześciu innych łódzkich kolekcjonerów.
Zbierali oni dzieła na przykład Aleksandra Gierymskiego, Józefa Chełmońskiego,
Józefa Brandta.
Szkoda
tylko, że większość tych kolekcji nie ma w Łodzi…
źródło:
Rzeczpospolita
źródło
fotografii:
Dariusz Kacprzak. KOLEKCJE ZIEMI OBIECANEJ. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji
wielkoprzemysłowej w latach 1880-1939.
Książka
na tle obrazu kulturowego wielonarodowościowej metropolii przemysłowej jaką
była Łódź w Europie końca XIX w., prezentuje kolekcje artystyczne łódzkich
przemysłowców. Napisana na podstawie badań archiwalnych, krytyki źródeł oraz
zestawienia dzieł o fabrykanckiej proweniencji stanowi próbę rekonstrukcji
losów kolekcji, postaw ich właścicieli i ujawnia wielopłaszczyznowość zjawiska
kolekcjonerstwa burżuazji wielkoprzemysłowej w epoce rodzącej się
nowoczesności.
