piątek, 26 lutego 2016

BAEDEKER POLECA: KOLEKCJE ZIEMI OBIECANEJ

Ukazała się monografia „Kolekcje ziemi obiecanej. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji wielkoprzemysłowej 1880-1939”. Jej autorem jest Dariusz Kacprzak. Bogato ilustrowany tom o kolekcjonerstwie wydał Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów (www.nimoz.pl ).
Jak czytamy w książce, jeden z przedstawicieli łódzkiej burżuazji, Henryk Grohman (1862-1939), wywodzący się z rodziny o flamandzkim rodowodzie, kolekcjonował grafikę. Kupował dzieła np. Picassa, Gauguina, Maneta, Toulouse-Lautreca, Muncha, Goi, ale też polskich artystów, na przykład Leona Wyczółkowskiego, Władysława Skoczylasa, Józefa Pankiewicza. Zebrał około 1,3 tysiąca prac. Na początku XX wieku jako mecenas organizował konkursy dla grafików i wystawy ich dzieł. Zbierał też zabytkowe rzemiosło artystyczne, dalekowschodnie oraz europejskie.
Całą swą kolekcję ofiarował Polsce. Grafiki przechowywane są w Gabinecie Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, a inne Henryk Grohman          zabytki w stołecznym Muzeum Narodowym. Darem Henryka Grohmana dla Polski były także skrzypce Stradivariego, Amatiego i Guarneriego. Zaginęły w czasie okupacji niemieckiej, podobnie jak część grafik.
Henryk Grohman zmarł nagle w swoim gabinecie w przerwie narady gospodarczej. Na kartce, która leżała przed nim na stole, zanotował ostatnią wolę. Była to dyspozycja wypłaty z jego osobistego majątku 180 tysięcy złotych na Fundusz Obrony Narodowej.
Autor monografii prezentuje także dorobek sześciu innych łódzkich kolekcjonerów. Zbierali oni dzieła na przykład Aleksandra Gierymskiego, Józefa Chełmońskiego, Józefa Brandta.
Szkoda tylko, że większość tych kolekcji nie ma w Łodzi…

źródło: Rzeczpospolita

źródło fotografii:

Dariusz Kacprzak.  KOLEKCJE ZIEMI OBIECANEJ. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji wielkoprzemysłowej w latach 1880-1939.
Książka na tle obrazu kulturowego wielonarodowościowej metropolii przemysłowej jaką była Łódź w Europie końca XIX w., prezentuje kolekcje artystyczne łódzkich przemysłowców. Napisana na podstawie badań archiwalnych, krytyki źródeł oraz zestawienia dzieł o fabrykanckiej proweniencji stanowi próbę rekonstrukcji losów kolekcji, postaw ich właścicieli i ujawnia wielopłaszczyznowość zjawiska kolekcjonerstwa burżuazji wielkoprzemysłowej w epoce rodzącej się nowoczesności.