wtorek, 25 lipca 2017

Przychodnia Miejska przy ulicy Leczniczej 6.


Przed 1927 rokiem zarząd Kasy Chorych zakupił przy ulicy Zimnej plac z przeznaczeniem pod budowę lecznicy. Rozpoczęcie prac budowlanych było jednak długo odkładane, ponieważ magistrat planował ostateczne uregulowanie przebiegu ulicy i jej przecięcie (ulicą Kasową). Plany zmieniano trzykrotnie, co zmuszało za każdym razem zarząd kasy chorych do korygowania swojego projektu.


Na przełomie lat 1926/27 zarząd polecił rozpocząć wstępne prace, jednak magistrat wstrzymał je (po raz czwarty zmieniając plan regulacji przebiegu ulicy), co spowodowało wniesienie skargi przez zarząd Kasy Chorych do władz wojewódzkich.
Ulica Lecznicza została wytyczona po roku 1914 (nie istniała jeszcze na wówczas wydanym planie miasta, najprawdopodobniej w połowie drugiej dekady XX wieku, na gruntach wsi Dąbrowa włączonych w granice miasta rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 października 1906 roku. Na planie Łodzi w Atlasie krajoznawczym województwa łódzkiego Eugeniusza Romera i Juliusza Jurczyńskiego, wydanym w 1923 roku, była już widoczna – pod nazwą Zimna.


Aktualną nazwę ulicy Leczniczej – nadano najprawdopodobniej na przełomie maja i czerwca 1931 roku, po wybudowaniu gmachu Przychodni Ubezpieczalni Społecznej (obecnie Przychodnia Miejska „Lecznicza” pod numerem 6). Ulica miała już wtedy przebieg zachowany do dziś, ale kończyła się rozwidleniem tuż za gmachem lecznicy Kasy Chorych.

Widok budynku w trakcie budowy, rok 1927.


Przychodnia Miejska przy ulicy Leczniczej – to jedna z najstarszych i największych przychodni w Łodzi, położona na rogu ulicy Leczniczej i Kasowej, w dzielnicy Chojny. Lecznica sąsiaduje z Parkiem Miejskim przy ulicy Leczniczej.


Obiekt powstał w latach 1927–1930 na zlecenie władz miejskich z przeznaczeniem na przychodnię Ubezpieczalni Społecznej. Projektantem był warszawski architekt Stefan Krasiłowski.

Księga Pamiątkowa 10-lecia Samorządu m. Łodzi 1919-1929.


Pierwszy projekt gmachu Kasy Chorych wyłoniono w konkursie powszechnym w 1925 roku, w którym główną nagrodę otrzymała praca Antoniego Kowalskiego, II nagrodę przyznano Henrykowi Hirszenbergowi, a III zespołowi w składzie:  Szymon Syrkus i Henryk Oderfeld. Ostateczny projekt realizacyjny obiektu, mieszczącego przychodnię i ambulatorium Łódzkiej Kasy Chorych, sporządził na zamówienie władz miejskich w 1930 roku Stefan Krasiłowski.
Wykonawcą prac budowlanych była łódzka firma „Konstruktor” kierowana przez inż. Juliusza Leszczyńskiego.

"Głos Polski", rok 1924.

"Łódź w Ilustracji", dodatek niedzielny "Kuriera Łódzkiego", rok 1938.


W czasie wojny w gmachu mieścił się niemiecki szpital, po wojnie – przychodnia lekarska i rehabilitacyjna (w podziemiach jest nawet basen, obecnie jest nieużywany – czeka na remont). Na początku lat 70. XX wieku został wpisany do rejestru zabytków Łodzi. W latach 80. lecznica funkcjonowała jako Zakład Opieki Zdrowotnej.
Bryła budynku jest skonstruowana w kształcie litery „A” i wraz z elewacją nosi cechy klasycyzującego modernizmu. Długość ramion wynosi ok. 65 m, rozpiętość ok. 70 m, szerokość frontu ok. 30 m.


Między ramionami obiektu znajdują się dziedzińce: zewnętrzny (mieszczą się tam budynki pogotowia ratunkowego), do którego wejście z zewnątrz prowadzi od ulicy Kasowej, oraz wewnętrzny. 


Obie przestrzenie są połączone ze sobą. Budynek składa się z trzech kondygnacji nadziemnych. Powierzchnia użytkowa wynosi ponad 7 tysięcy m².


W latach 2001–2003 przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie. Projekt renowacji przygotowali architekci pod kierunkiem Marka Pabicha. Objęły one wymianę odparzonych części tynku, oczyszczenie ścian i uzupełnienie ubytków. 


Przeprowadzono renowację stolarki okiennej i drzwiowej oraz przywrócono pierwotny wygląd metalowym okuciom. Większość okien wymieniono, zachowując cechy pierwowzoru.


Hol na pierwszym pietrze zdobi imponujących rozmiarów metalowa płaskorzeźba.

Budynek jest własnością gminy Łódź, a użytkuje go Przychodnia Miejska „Lecznicza”. W przychodni mieszczą się głównie gabinety lekarskie, laboratorium i apteki.

Księga Pamiątkowa 10-lecia Samorządu m. Łodzi 1919-1929.

Źródła:
Joanna Olenderek. Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa. Tom 1, obiekty użyteczności publicznej.

Fot. współczesne Monika Czechowicz
Fot. archiwalne ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego (NAC)

Przeczytaj jeszcze: