Przeczytaj
w baedekerze:
Piotrkowska 92 i 94.
Nieruchomość przy Piotrkowskiej 94 pozostawała w rękach Günthera dziesięć lat dłużej.
"Führer durch Lodz", 1898.
W latach 80. i 90. XIX wieku nieruchomość należała do Fiszela Weichselfischa.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1899.
Dwupiętrowa
kamienica stała już w 1892 roku.
Kontraktem
z kwietnia 1901 roku
Weichselfisch
sprzedał
nieruchomość Kazimierzowi
Olszowskiemu,
który pozostawał właścicielem posesji w okresie międzywojennym.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1902.
Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1914.
Kazimierz
Olszowski (1865-1933)
-
polski prawnik i dyplomata. Poseł w Niemczech
(1923–1928), poseł i ambasador w Turcji
(1928–1930).
(Narodowe Archiwum Cyfrowe/ NAC)
Urodził się 12 grudnia 1865 roku w Mieronicach pow. jędrzejowskiego. Ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Studiował ponadto w Paryżu, Berlinie i Petersburgu. Był jednym z dyrektorów Towarzystwa Budowy i Prowadzenia Hoteli w Warszawie. W czasie I wojny światowej zasiadał w Radzie Głównej Opiekuńczej. W Tymczasowej radzie Stanu był dyrektorem Komisji Windykacji Strat Wojennych. Następnie dyrektor Departamentu Odszkodowań w Ministerstwie Skarbu. Od sierpnia 1920 roku w Ministerstwie Spraw Zagranicznych piastował stanowisko Dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego. W dniu 22 kwietnia 1921 został mianowany pełnomocnikiem do rokowań z Niemcami, podpisał m.in. konwencję w sprawie Górnego Śląska, umowę sanitarną i umowę w sprawie tzw. not Kriesa, tzn. banknotów emitowanych przez Niemców w czasie I wojny światowej na terenie Królestwa Polskiego. Był uczestnikiem delegacji polskiej na rokowania pokojowe w Mińsku. Od 1923 roku poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny w Berlinie a następnie poseł i ambasador w Ankarze (od 1930 roku). Zmarł 12 maja 1933 w Ankarze w czasie pełnienia misji. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Kamienica przy Piotrkowskiej 93 nie jest wysoka, posiada dwa piętra. W Łodzi, mimo braku jakichkolwiek ograniczeń wysokości, nie powstawały nigdy wysokie kamienice. Nawet wznoszone w początkach XX wieku tzw. kamienice wielkomiejskie nie przekraczały wysokości czterech-pięciu kondygnacji. Były to wprawdzie największe tego rodzaju obiekty w Łodzi, ale trzeba pamiętać, że w tym samym czasie w Warszawie budowano kamienice liczące już nawet osiem-dziewięć kondygnacji. W Łodzi obowiązywały proste i nieskomplikowane przepisy budowlane. Nie regulowano wysokości zabudowy, a jedynym poważnym ograniczeniem był wymóg zachowania niezabudowanego podwórza, żeby na wypadek pożaru, z sikawką można było wjechać i wygodnie zawrócić (o wymiarach 30 na 30 stóp, czyli 9,14x9,14m).
Nasza kamienica reprezentuje tzw. typ kamienicy symetrycznej z dominantą centralną. Jest to typ zdecydowanie najczęstszy, odzwierciedlający znaczenie hierarchii jako ważnej wartości XIX wiecznego społeczeństwa. Jej odbicie znajdujemy w kształcie ówczesnej rodziny, której głową był mężczyzna. Jego pozycja zawodowa decydowała o statusie społecznym rodziny. Żona prowadziła dom rozporządzając służbą, nadzorując nianię w wychowaniu dzieci. Hierarchicznie zorganizowane były także państwa i jego instytucje, a także organizacje religijne. Nic więc dziwnego, że ta zasada w sposób symboliczny ujawniała się w budynkach mieszczańskich.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1901.
Eliasz Abkin urodził się w 1865 roku w Płocku. Był synem Abla i Pessy z domu Lurie. W 1891 roku otrzymał koncesję na otwarcie zakładu litograficznego przy ulicy Cegielnianej 20 (dzisiaj ulica Jaracza). W 1892 roku zakupił dodatkową prasę i przeniósł zakład na ulicę Piotrkowską 92, a następnie, po uzyskaniu zezwolenia, uruchomił drukarnię przy ulicy Piotrkowskiej 117 (posiadał też zakład litograficzny przy Piotrkowskiej 38 i 118).
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1902.
Przeczytaj w baedekerze:
Przy Piotrkowskiej 93 mieścił się kantor czasopism wydawnictwa "Wędrowiec".
"Rozwój", rok 1898.
Znajdował się tu główny skład wyrobów wełnianych i kamgarnowych L. Wyszewiańskiego.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1905.
Kalendarz Handlowo-Przemysłowy, rok 1909.
Mieścił się tu również skład instrumentów muzycznych i nut należący do J.M. Kamienieckiego.
"Nowy Kurier Łódzki", rok 1911.
"Goniec Łódzki", rok 1905.
Kalendarz Handlowo-Przemysłowy, rok 1909.
Kalendarz Handlowo-Przemysłowy, rok 1910.
"Lodzer Informations und Hause Kalender", 1910.
W 1910 roku z Piotrkowskiej 37 przeniósł się tutaj znany salon mody R. Margulies i funkcjonował przy Piotrkowskiej 92 jeszcze w latach 20. XX wieku
"Rozwój", rok 1910.
"Rozwój", rok 1919.
Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.
Mieściła się tu również kancelaria Szkoły Muzycznej przy Towarzystwie Muzycznym im. F. Chopina.
"Rozwój", rok 1919.
W podwórzu mieścił się sklep z bronią myśliwską i warsztat puszkarski.
Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1910.
"Śmiech", tygodnik satyryczno-humorystyczny, rok 1912.
W
1937 roku przy ulicy
Piotrkowskiej 92 mieszkał Chaim
Lajb Poznański .
Chaim
Lajb Poznański (1829-1940)
-
nauczyciel żydowski i działacz oświatowy oraz polityczny i
społeczny w Łodzi.
(źródło fotografii: "Panorama", dodatek ilustrowany "Republiki", rok 1929/zbiory WBP)
Syn Józefa, młynarza, urodził się w Kamieńcu Podolskim. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Berdyczowie wyjechał w 1894 roku do Kijowa a następnie do Odessy i Żytomierza, gdzie uzyskał maturę w trybie eksternistycznym. Od 1896 roku związał się z ugrupowaniami socjaldemokratycznymi, a następnie z Bundem. (1903). Kilkakrotnie aresztowany, odbywał krótkotrwałe wyroki więzienia. W 1907 roku skierowany przez partię za granicę przebywał w Berlinie, Genewie, Bernie (tam ukończył Akademię Handlową) i Brukseli, gdzie pełnił obowiązki sekretarza zagranicznych organizacji wspierających Bund.
W 1910 roku Chaim Lajb Poznański zamieszkał na stałe w Łodzi i tu zorganizował bundowski „Korni Ferajn” (ul. Sienkiewicza 22), którego potem w latach 1914-1921 był przewodniczącym. Był współzałożycielem i przez wiele lat członkiem zarządu Żydowskiego Towarzystwa Szkolnictwa i Oświaty Ludowej. Od 1915 roku był sekretarzem Gimnazjum Żeńskiego Józefa Aba.
"Godzina Polski", rok 1915.
Przeczytaj
w baedekerze:
Chaim
Lajb Poznański należał
do Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Nauczycieli Żydów, był prezesem
Stowarzyszenia Pracowników Handlowych Żydów. Od 1921 roku
przewodniczył łódzkiemu kuratorium im. Medema i wchodził w skład
centralnych władz Bundu. Przez wiele lat zajmował się
publicystyką, początkowo w nielegalnej prasie partyjnej:
„Poslednije Izwiestija”, „Arbeiter Sztime”, później w
pismach wileńskich: „Fołkscajtung” i „Hofenung” (Nadzieja)
oraz w warszawskim tygodniku „Fołkscajtung”. W Łodzi był
redaktorem wydawanego przez „Komi Ferajn” czasopisma „Der
Angesztelter (Ongeszteler)” oraz miejscowego organu Bundu, tygodnika, potem
dwutygodnika „Łodzier Weker” (w latach następnych był
członkiem kolegium redakcyjnego).
Przeczytaj
w baedekerze:
W
latach 1917-1939 przez sześć kadencji był członkiem Rady
Miejskiej z listy Bundu (w kadencji 1917-1918 był zastępcą
radnego).
"Panorama", dodatek niedzielny "Republiki", rok 1929.
Przeczytaj
w baedekerze:
Kamienica, chociaż tylko dwupiętrowa, uchodziła za "elegancki adres", przyjmowali tu w gabinetach lekarze i dentyści:
"Rozwój", rok 1910.
"Republika", rok 1923.
W 1930 roku Franciszek Berman w swoim sklepie przy Piotrkowskiej 92 rozpoczął sprzedaż wyrobów czekoladowych firmy E. Wedel.
"Głos Poranny", rok 1930.
W
1972 roku w byłej pijalni piwa otwarto
pierwszy w Łodzi, a drugi w Polsce (po Katowicach) bar szybkiej
obsługi „Bistro”.
Dzisiaj przy Piotrkowskiej 92 mamy "Pijalnię wódki i piwa" i biuro podróży.
Inne firmy, sklepy i magazyny mieszczące się niegdyś przy ulicy Piotrkowskiej 92, od frontu i w oficynach:
"Rozwój", rok 1898.
"Rozwój", rok 1898.
"Goniec Łódzki", rok 1898.
"Rozwój", rok 1898.
"Rozwój", rok 1899.
"Rozwój", rok 1900.
"Rozwój", rok 1900.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1901.
"Łodzianka", kalendarz humorystyczny, rok 1903.
"Rozwój", rok 1905.
"Rozwój", rok 1905.
"Rozwój", rok 1905.
"Rozwój", rok 1906.
Lodzer Informations und Hause Kalender, 1910.
"Rozwój", rok 1913.
"Rozwój", rok 1914.
"Rozwój", rok 1914.
Jednodniówka "Ratujcie Dzieci" z 11 czerwca 1916 roku.
"Głos Polski", rok 1919.
Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.
Kalendarz-Informator, rok 1923.
"Republika", rok 1923.
"Republika", rok 1924.
"Ilustrowana Republika", rok 1925.
"Ilustrowana Republika", rok 1926.
"Głos Polski", rok 1928.
"Rozwój", rok 1928.
"Głos Poranny", rok 1931.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1935.
"Głos Poranny", rok 1937.
Po II wojnie światowej:
"Dziennik Łódzki", rok 1945.
"Dziennik Łódzki", rok 1946.
"Dziennik Łódzki", rok 1947.
Księga adresowa m. Łodzi, rok 1947.
"Dziennik Łódzki", rok 1947.
.png)
"Głos Kaliski", rok 1947.
Jeszcze spojrzenie na detale w przejściu bramnym....
...i na zakończenie sensacyjnie:
"Echo", rok 1929.
Historia ulicy Piotrkowskiej w Łodzi. Ulica Piotrkowska w Łodzi. Historia Łodzi przemysłowej lat 1824-1939. (piotrkowska-nr.pl)
Andrzej Kempa, Marek Szukalak. Żydzi dawnej Łodzi. Słownik Biograficzny.
Anna Rynkowska. Ulica Piotrkowska.
Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński. Ulica Piotrkowska. Spacer pierwszy.
Kazimierz Olszowski – Wikipedia, wolna encyklopedia
Michał Domińczak, Artur Zaguła. Typologia łódzkiej kamienicy.
Grażyna Kobojek. Łódź - Kalendarium XX wieku.
"Rozwój", rok 1920.
"Rozwój", rok 1920.
"Republika", rok 1925.
