baedeker łódzki: 10/22/23

niedziela, 22 października 2023

Dawna drukarnia Bolesława Kotkowskiego przy ulicy Dowborczyków 18.

Budynki przy ulicy Dowborczyków 18 - dawna siedziba drukarni Bolesława Kotkowskiego.

Bolesław Kotkowski (1866-1944)

- drukarz i wydawca, Radny Miasta Łodzi (1919-1922) i wiceprzewodniczący Komitetu Obywatelskiego miasta Łodzi.

(źródło fotografii: Jacek Kusiński, Ryszard Bonisławski, Maciej Janik. Księga fabryk Łodzi).

Kotkowski urodził się zamożnej w rodzinie robotniczej. Ukończył kursy buchalteryjne J. Mantibanda oraz szkołę średnią w Łodzi. Początkowo pracował w bankowości, a także jako przedstawiciel firm handlowych oraz administrator nieruchomości, a od 1912 roku pracował w zakładzie drukarsko-litograficznym Zygmunta Terakowskiego.

Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.

W 1918 roku z Bolesławem Froelichem wykupił 75% udziałów firmy, w 1920 roku wykupując pozostałe. W 1921 roku Kotkowski utworzył własny zakład "Bolesław Kotkowski i S-ka, Zakłady Graficzne" oraz wykupił nieruchomość przy ulicy Piotrkowskiej 91, gdzie mieściła się drukarnia.

Piotrkowska 91.

W spółkę z bratem wszedł Aleksander Kotkowski.

Aleksander Kotkowski, brat Bolesława

Aleksander Kotkowski, brat Bolesława (pierwszy z prawej)

(obie fotografie nadesłane przez Panią Beatę Dudzińską/ archiwum rodzinne/

baedeker łódzki bardzo dziękuje za udostępnienie)

W 1922 roku Bolesław Kotkowski zarządzał również spółką Towarzystwa Drukarsko-Wydawniczego, wydającą "Kurier Łódzki"

"Kurier (Kurjer) Łódzki", rok 1923.

Piotrkowska 91.

Przeczytaj w baedekerze:

PIOTRKOWSKA 91 – teatr letni Fryderyka Sellina, drukarnia Kotkowskiego i ...pierwsze muzeum. (baedekerlodz.blogspot.com)

Od 1919 roku właścicielami drukarni przy Piotrkowskiej 91 zostali Bolesław Kotkowski i Frönlich (Froenlich). Drukarnia należała do utworzonej w 1922 roku Spółki Akcyjnej. Jej kapitał wartości 0,5 mln złotych był podzielony na 5 tysięcy akcji.

Tygodnik "Prawda", rok 1927.

W początkach 1929 roku drukarnia została uruchomiona przy ulicy Dowborczyków 18.

Budynki przy ulicy Drewnowskiej 18.

"Führer durch Lodz", 1898.

Wcześniej posesja przy ówczesnej ulicy Juliusza 21 (dzisiaj Dowborczyków 18) należała od 1880 roku do Teodora Meyerhoffa, który wybudował okazałą przędzalnię wełny, budynki towarzyszące i willę.

Dawna willa Teodora Meyerhoffa w Łodzi, ulica Dowborczyków 18 - dzisiaj czeka na remont.

W styczniu 1901 roku wszystkie budynki nabył przedsiębiorca Juliusz Triebe (współwłaściciel fabryki kapeluszy przy ulicy Targowej 2).

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1904.

Po ośmiu latach przędzalnia, tkalnia i farbiarnia przeszły w ręce braci Zapp – Ottona, Emila i Alfonsa.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1910.

Jednak zniszczenia wyniesione z I wojny światowej oraz pożar głównego budynku w 1915 roku sprawiły, że zakład został wystawiony na sprzedaż. Nabywcą był Bolesław Kotkowski.

Budynki przy ulicy Drewnowskiej 18 - druga siedziba drukarni Bolesława Kotkowskiego.

źródło fotografii:
Jacek Kusiński, Ryszard Bonisławski, Maciej Janik. Księga fabryk Łodzi.

Firma Bolesława Kotkowskiego zatrudniała ok. 200 osób i była wyposażona w bardzo nowoczesne maszyny. Jej działalność została wysoko oceniona na Targach Poznańskich. Drukarnia Kotkowskiego, wykorzystująca sprowadzone z Anglii nowoczesne maszyny "offsetowe", należała w okresie międzywojennym do największych przedsiębiorstw tej branży. W drugiej połowie lat 30. XX wieku firma zatrudniała 180 robotników, pracujących na 6.500 m² powierzchni fabrycznych.

W latach II wojny światowej Niemcy przejęli zakład przy ulicy Dowborczyków, a w ostatnich tygodniach wojny wywieźli jego wyposażenie. Po 1945 roku drukarnię upaństwowiono jako Łódzkie Zakłady Graficzne.

Dziennik Wojewódzki m. Łodzi, rok 1949.

Portret Bolesława Kotkowskiego autorstwa Kazimierza Pochwalskiego, 1927.

(źródło: Wikipedia, wolna encyklopedia)

Bolesław Kotkowski sympatyzował ze Stronnictwem Narodowym, silnie podkreślał swój patriotyzm, działał w wielu organizacjach zawodowych, ufundował samolot dla Polskiego Wojska w 1939 roku, działał po wybuchu wojny w Komitecie Obywatelskim. W jego drukarni opracowano projekty i wydrukowano bony zastępujące pieniądze w pierwszych tygodniach okupacji. Poszukiwany, zagrożony aresztowaniem, ukrył się w Warszawie pod przybranym nazwiskiem. Zginął w powstaniu warszawskim.