wtorek, 4 grudnia 2012

JULIAN TUWIM

Każde miasto posiada swoich bohaterów. Mistrzów w swoim fachu stanowiących jego wizytówkę, pozwalającą na proste skojarzenie nazwiska z miejscem tworzenia. Także z Łodzią związane są wielkie sławy polskiej kultury i nauki. 
Oczywiście listę najsłynniejszych łodzian rozpoczyna Julian Tuwim, jeden z największych polskich poetów okresu dwudziestolecia międzywojennego, twórca znakomitych wierszy zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci. Pomimo, iż większość swojego życia spędził w Warszawie to jednak tu się urodził (w 1894 roku), spędził dzieciństwo i lata szkolne i do końca życia Łódź uznawał za miasto ojczyste, o czym zresztą żartobliwie pisał w wierszu Łódź:

(...)Gdy w Polsce będzie pomników mych
Więcej niż grzybów po deszczu,
I w każdym mieście zacznie się krzyk:
"Ja Ciebie wydałem, wieszczu!"-

Niechaj potomni przestaną snuć
Domysły "w sprawie Tuwima",
Bo sam oświadczam: mój gród - to Łódź,
To moja kolebka rodzima!
Tak więc Tuwim zawsze powracał myślami do Łodzi i tu też powstawały jego pierwsze utwory poetyckie zawarte w wydanym już w Warszawie w 1918 roku tomiku wierszy „Czyhanie na Boga” oraz wydanym w 1920 roku „Tańczącym Sokratesie”. 

Kamienica przy ulicy Kilińskiego 46. W latach młodości Juliana Tuwima była to ulica Widzewska 44. To tutaj, w dwupokojowym mieszkaniu z kuchnią 13 września 1894 roku przyszedł na świat. 

"Godzina Polski", rok 1917.

W latach 1916-1918 studiował prawo i filozofię w Warszawie. W tym też czasie rozpoczął współpracę z pismami i kabaretami między innymi "Pikador", "Qui Pro Quo", "Skamander", "Wiadomości Literackie", "Cyrulik Warszawski". 

"Głos Poranny", rok 1933.

W okresie II wojny światowej przebywał na emigracji w Rumunii, Francji, Portugalii, Brazylii, skąd w 1942 roku przybył do Nowego Jorku. Tam też powstał jego poemat "Kwiaty polskie", w którym nawiązuje do czasów dzieciństwa spędzonych w Łodzi. W czerwcu 1946 roku Tuwim powrócił do kraju.
"Express Ilustrowany", rok 1949.

W latach 1947-1950 był kierownikiem artystycznym Teatru Nowego w Łodzi. Poetę dwukrotnie wyróżniono Nagrodą Literacką miasta Łodzi (1928 i 1949 roku), doktoratem honoris causa w 1949 roku nadanym mu przez Uniwersytet Łódzki, Nagrodą Pen Clubu za przekład Puszkina (1935) oraz nagrodą państwową (rok 1951).
"Dziennik Łódzki", rok 1965.

Dziś poeta ma swoją ulicę i oczywiście pomnik - „Ławeczkę”, przy ulicy Piotrkowskiej 104. Tam też zmęczony przechodzień może obok niego usiąść i podumać nad czasem minionym, gdy poezja była jedna z głównych „rozrywek” społeczeństwa. Ponadto Tuwimowi poświęcona jest jedna ze stałych wystaw w muzeum Historii Miasta Łodzi w Pałacu Poznańskiego.
Wystawa w Muzeum Miasta Łodzi.

A tak „śpiewa Tuwimem” popularny łódzki zespół Rambo Jet (solista Piotr Nowak)
Źródło: YouTube.pl


Od 2013 roku na bocznej ścianie bramy prowadzącej do kamienicy umieszczono z inicjatywy Uniwersytetu Łódzkiego tablicę pamiątkową z wizerunkiem Juliana Tuwima.

Grób rodziców Juliana Tuwima znajduje się na Nowym Cmentarzu Żydowskim w Łodzi.

źródła:
Ryszard Bonisławski. Łódź Juliana Tuwima. Łódzkie korzenie poety.
Janusz Stradecki. Julian Tuwim. Biografia.

Fot. Monika Czechowicz
Fot. archiwalne ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi

Przeczytaj jeszcze:
ULICA KILIŃSKIEGO 46.