... się robi

Fot. Monika Czechowicz

Łódź w latach 50. i 60. XX wieku.

Fotografia przedstawiająca widok na dawną fabrykę Teodora Steigerta przy ulicy Milionowej 55, od strony stawu utworzonego na rzece Jasień, znajdującego się w pobliżu willi Edwarda Herbsta. Zakład Steigerta powstał w 1872 roku. Początkowo produkcja odbywała się przy ulicy Piotrkowskiej. Zabudowania fabryczne widoczne na zdjęciu powstały w roku 1898. Zakład produkował głównie artykuły włókiennicze z bawełny. Podczas II wojny światowej fabryka działała jako Textilwerke Theodor Steigert A. G. Znacjonalizowana po wojnie, od 1951 roku funkcjonowała jako Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. PKWN, a od 1964 roku została oddziałem Przędzalni Bawełny im. gen. Waltera. Obecnie znajduje się w niej min. salon meblowy. Fot. Ignacy Płażewski. Zbiory Muzeum Miasta Łodzi.

CURRICULUM VITAE. CZAS POWOJENNY (lata 1945-1949).

Curriculum vitae (z łacińskiego bieg życia, przebieg życia) -  daty z życia Łodzi - sukcesywnie i... subiektywnie uzupełniane, czyli wszystko po kolei...

1945
styczeń
16	Tuż przed godziną 19.00 zaryczały syreny Luftschutzu, po chwili zapaliły się nad miastem pierwsze „choinki” świetlne zrzucone przez lotników radzieckich, na szosy, na których widać było oddziały niemieckie spadły pierwsze bomby
17	Spalenie w nocy z 17 na 18 stycznia więzienia na Radogoszczu (zginęło około 2 tysięcy więźniów) Czytaj TUTAJ
18	W nocy z 18 na 19 stycznia nastąpiło zniszczenie Rozgłośni i Radiostacji przy ul. Narutowicza 130.
19	Wyzwolenie Łodzi (pojawienie się na ulicy Rokicińskiej od strony Widzewa pierwszego sześcioosobowego patrolu żołnierzy radzieckich, za nim pojawiły się pierwsze szpice pancerne wojsk wyzwolonych). Uruchomienie przez Polski Czerwony Krzyż punktów informacyjnych oraz zorganizowanie pomocy na dworcach kolejowych i domów noclegowych dla osób powracających (PCK była pierwszą instytucją w Łodzi, która natychmiast po wyzwoleniu miasta podjęła działalność) Objęcie Archiwum Miejskiego przez zarząd polski. Narodziny 26 nowych obywateli łódzkich.
21	Uruchomienie prowizorycznej aparatury radiowej w budynku przy al. Kościuszki 40 (przez zainstalowane na gmachu i przed nim głośniki nadawano, czytane przez aktora Zdzisława Suwalskiego, komunikaty z frontu). Przyjazd delegacji Ministerstwa Oświaty z Lublina w celu zorganizowania Kuratorium Okręgu Szkolnego Łódzkiego. Zorganizowanie Wydziału Oświaty Dorosłych.
22	Wydanie pierwszego numeru, pisanego przez kalkę na maszynie „Biuletynu Wiadomości” z Łodzi oraz uzyskanie drogą nasłuchu radiowego serwisu informacji z kraju i ze świata.
24	Ukazanie się pierwszego numeru pisma „Wolna Łódź” (ogółem wyszło sześć numerów)
25	Uruchomienie komunikacji tramwajowej. Uruchomienie Wydziału Szkolnictwa Średniego w Kuratorium Łódzkim. Wznowienie łączności telefonicznej.
26	Wznowienie pracy łódzkiej poczty.
28	Wznowienie pracy gazowni.
30	Powstanie Oddziału Łódzkiego związku Artystów Polskich. Przeniesienie z Lublina do Łodzi Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Przeniesienie z Lublina do Łodzi redakcji dziennika „Rzeczpospolita” (redaktor J. Borejsza). Uruchomienie, jako pierwszej w wyzwolonej Łodzi, księgarni J. Rogozińskiego. Zainstalowanie pod koniec miesiąca głośników ulicznych Polskiego Radia.
luty
1	Ukazanie się gazety „Dziennik Łódzki” (początki wydawania – lata 1884-1892). Ukazanie się tygodnika „Chłopi” (organ Związku Samopomocy Chłopskiej, wychodził do 30 sierpnia 1945).
2	Ukazanie się dziennika „Głos Ludu” (redaktorzy: Rutkowski i Wróblewski; wychodził do 19 czerwca 1945). Wznowienie działalności Wydziału Szkolnictwa Zawodowego (do czerwca zorganizowano 23 szkoły zawodowe, do których uczęszczało 4.899 uczniów).
	Przeniesienie Centrali „Polpressu” z Lublina do Łodzi ( od lipca 1945 roku do 1 stycznia 1946 działała w Łodzi Delegatura, po przeniesieniu Centrali do Warszawy, od 1 stycznia 1946- Oddział Łódzki Polskiej Agencji Prasowej). Uruchomienie Biblioteki Uniwersyteckiej przy al. Kościuszki 10 (kierownik Zygmunt Dylik; do końca 1945 zebrano około 90 tysięcy tomów).
11	Ukazanie się centralnego organu PPS „Robotnik” (55 rok wydawnictwa, z przerwą okupacyjną, wychodził do 15 grudnia 1945). Występy Teatru Dramatycznego Armii Wojska Polskiego w sali przy ulicy 11 Listopada (jako pierwszy wystawiono spektakl „Radcy pana radcy” Michała bałuckiego, w reżyserii Stanisława Śliwińskiego).
13	Powstanie Oddziału Łódzkiego Związku zawodowego Literatów Polskich.
15	Uruchomienie 22 szkół powszechnych oraz 6 kursów dla dorosłych analfabetów.
	Od połowy lutego do marca 1945 roku otworzono wszystkie kościoły łódzkie.
16	Przeniesienie z Lublina redakcji tygodnika „Zielony Sztandar” (organ Naczelnego Komitetu Wykonawczego Stronnictwa Ludowego).
17	Wznowienie działalności Miejskiej Pracowni Psychologicznej (założona w 1919 roku).
19	Pierwszy po wojnie koncert Filharmonii Łódzkiej (dyrektor Zdzisław Górzyński).
22	Przeniesienie z Lublina do Łodzi, wydawanej od 13 stycznia 1945 „Polski Zbrojnej” (centralny organ Wojska Polskiego).
	Rekonstrukcja Miejskiego Muzeum Historii i Sztuki (dyrektor Marian Mnich, zbiory nie zostały jeszcze udostępnione publiczności). Uruchomienie 6 kin łódzkich (do grudnia 1945 uruchomiono 13 kin). Uruchomienie radiowęzła.
marzec
1	Ukazanie się pierwszego numeru dwutygodnika „Społem”.
3	Powstanie XX Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego.
4	Wstępny spis ludności – 292.328 osób.
7	Pierwsze posiedzenie Rady narodowej miasta Łodzi w sali Teatru Miejskiego przy ul. Cegielnianej 27 (uchwalenie apelu do Rządu o zorganizowanie uniwersytetu w Łodzi i dezyderatu w sprawie politechniki, wybór Zarządu Miejskiego: prezydent Mijal z PPR, S. Duniak z PPS, K. Gallas z SD, E. Ajnenkiel z PPS).
8	Wystawienie w sali (około 500 miejsc) przy ul. Obrońców Stalingradu 21 rewii „Nasza jest Łódź” (wystąpili aktorzy łódzcy i warszawscy, m.in. Józef Pilarski, Lena Wilczyńska, Eugeniusz Woźniak).
	Uruchomienie Państwowego Pedagogium w Łodzi (dyrektor J. Bartecki). Reaktywowanie Dwuletniego Instytutu Robót Ręcznych przeznaczonego dla nauczycieli szkół średnich. Uruchomienie Dwuletniego Wyższego Kursu Nauczycielskiego przeznaczonego dla czynnych nauczycieli szkół powszechnych. Posiedzenie organizacyjne tymczasowego zarządu Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Łodzi.
15	Uruchomienie telefonicznej centrali podmiejskiej. Otwarcie gimnazjum dla dorosłych.
17	Utworzenie Instytutu Włókiennictwa przy Centralnym Zarządzie Przemysłu Włókienniczego.
18	Ukazanie się pierwszego numeru tygodnika kulturalno-społecznego „Wieś”. Przeniesienie do Łodzi Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej w Polsce, ukonstytuowanej w Lublinie 28 grudnia 1944 roku. Początek wykładów w Uniwersytecie Państwowym „Wolna Wszechnica” w gmachu przy ul. St. Żeromskiego 112.
20	Uchwalenie wniosku o przekazaniu uczelniom i instytucjom kulturalnym szeregu budynków i roztoczenie szczególnej opieki nad pracownikami nauki i kultury.
22	Otwarcie Teatru Wojska Polskiego (premiera dramatu „Wesele” St. Wyspańskiego w reżyserii Jacka Woszczerowicza).
24	Otwarcie w pałacu przy ul. gdańskiej 32 Państwowego Konserwatorium Muzycznego (dyrektor K. Wiłkomirski).
	Uruchomienie 8 szkół specjalnych: pięciu dla dzieci upośledzonych umysłowo, jednej dla ociemniałych, jednej dla głuchoniemych oraz jednej z internatem dla moralnie zaniedbanych.
kwiecień
1	Otwarcie Trzyletniego Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli (dyrektor pisarka Hanna Ożogowska)
10	Powołanie Wydziału Kultury i Sztuki.
13	Powstanie Akademii Służby Publicznej przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie 4 (instytucja społeczna oparta o Towarzystwo Krzewienia Wiedzy o Służbie Publicznej). Uroczystość uruchomienia przez PLL „Lot” pasażerskiej komunikacji lotniczej Warszawa-Łódź-Poznań-Katowice-Warszawa na lotnisku łódzkim.
14	Otwarcie Studia Teatralnego przy Teatrze Miejskim.
22	Otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 37 Pierwszej Wypożyczalni Książek dla Dzieci i Młodzieży (Miejska Biblioteka Publiczna). Otwarcie przy ul. Senatorskiej 8 Pierwszej Wypożyczalni Książek dla Dorosłych (Miejska Biblioteka Publiczna)
23	Rozpoczęcie przez szybowników z Łódzkiego Aeroklubu lotów (wznowili loty jako pierwsi w powojennej Polsce)
30	Wznowienie pracy Miejskiego Muzeum Przyrodniczego w parku im. H. Sienkiewicza (dyrektor profesor Edward M. Potęga)
	Inauguracja „Piątków Literackich” Związku zawodowego Literatów Polskich (prelekcję „O bezdziejowości literatury polskiej” wygłosił Mieczysław Jastrun). Przeniesienie do Łodzi Polskiego Instytutu Socjologicznego. Ukazanie się „Biuletynu Bundu”. Powstanie Oddziału Łódzkiego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
maj
1	Pierwszy po wyzwoleniu pierwszomajowy pochód (trasa: Wodny Rynek-ul. Główna-ul. Piotrkowska-plac Wolności-Polesie Konstantynowskie, udział ok. 150 tysięcy mieszkańców Łodzi. Otwarcie Ogrodu Zoologicznego. Inauguracja pracy nowego studia radiowego w gmachu przy al. Kościuszki 40. Początek działalności Teatru Kukiełek w sali Centralnego Robotniczego Domu Kultury przy ul. Piotrkowskiej 243 (od 22 czerwca 1950 roku nazwa „Pinokio” ze stałą siedzibą przy ul. M. Kopernika 16). Ukazanie się dwutygodnika „Przegląd Techniczny”.
3	Wznowienie, po przeszło sześcioletniej przerwie, działalności polskiej YMCA w Łodzi
6	Zorganizowanie Towarzystwa Przyjaciół Uniwersytetu Łódzkiego.
23	Otwarcie przy pl. Wolności 14 Muzeum Prehistorycznego (od marca 1945 roku rozpoczęcie prac badawczych).
24	Dekret o utworzeniu Politechniki Łódzkiej (państwowa szkoła akademicka z siedzibą w Łodzi). Dekret o utworzeniu Uniwersytetu Łódzkiego.
28	Otwarcie Miejskiej Biblioteki Publicznej Centralnej (działała od 1917 roku).
	Uruchomienie w gmachach szkolnych 12 świetlic przeznaczonych dla młodzieży pozaszkolnej.
czerwiec
7	Ukazanie się pierwszego numeru „Łódzkiego Dziennika Wojewódzkiego”.
20	Ukazanie się dziennika „Głos Robotniczy”.
	Wznowienie działalności Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych. Uruchomienie Centralnej Biblioteki Pedagogicznej. Powstanie Teatru Powszechnego. Ponowne uruchomienie sanatorium dziecięcego w Łagiewnikach. Pierwsze po II wojnie światowej Szosowe Wyścigi Kolarskie.
lipiec
1	Ukazanie „Dziennika Łódzkiego”.
5	Początek działalności Teatru Miniatur „Syrena” w sali Grand Hotelu przy ul. Traugutta 1.
17	Zebranie organizacyjne Ligi Ochrony Przyrody w Polsce.
19	Wznowienie działalności Sceny Robotniczej Robotniczego Domu Kultury im. Ludwika Waryńskiego przy Państwowych Zakładach Przemysłu Bawełnianego nr 1.
28	Otwarcie Teatru „Rozmaitości” (premiera sztuki „Na wesołej fali”).
sierpień
1	Rozpoczęcie pierwszego etapu Młodzieżowego Wyścigu Pracy.
12	Otwarcie Miejskiej Galerii Sztuk Plastycznych.
18	Powstanie z inicjatywy Wojewódzkiego Wydziału Kultury i Sztuki Teatru dla Dzieci „Bajka”.
27	Utworzenie w Uniwersytecie Łódzkim nowych wydziałów: Lekarskiego, farmaceutycznego i stomatologicznego.
	Powstanie Ludowego Instytutu Muzycznego. Utworzenie Oddziału Łódzkiego Instytutu Higieny Psychicznej.
wrzesień
1	Otwarcie Seminarium Duchownego Diecezji Łódzkiej.
15	Utworzenie Komitetu Organizacyjnego Sekcji Naukowej przy Okręgowej Izbie Farmaceutycznej w Łodzi.
16	Powstanie Oddziału Łódzkiego związku Bibliotekarzy Polskich.
25	Otwarcie w lokalu Centralnego Robotniczego Domu Kultury wypożyczalni oraz czytelni książek naukowych i pism.
29	Nadanie przez Rozgłośnię Łódzką pierwszej próbnej audycji na fali średniej 224 m, o mocy 8 kW za pomocą urządzeń emisyjnych anteny nadawczej, odbudowanej przy ul. Narutowicza 130.
	Otwarcie Państwowego Instytutu Sztuki (dyrektor Aleksander Zelwerowicz, wydziały: aktorski i reżyserski). Pierwszy po wojnie występ Aleksandra Zelwerowicza przed mikrofonem w radiowym Teatrze Wyobraźni w słuchowisku „Figle Falstaffa”. Uchwała Miejskiej Rady Narodowej o daninie szkolnej. Utworzenie Gimnazjum i Liceum Korespondencyjnego przy al. Kościuszki 45. Powstanie Oddziału Łódzkiego Związku byłych Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację. Zorganizowanie łódzkiego wojewódzkiego zarządu Polskiego Stronnictwa Ludowego (dawne Stronnictwo Ludowe).
październik
5	Inauguracja sezonu Filharmonii Łódzkiej (wykonano polonezy Ogińskiego, koncert e-moll Fryderyka Chopina, IV Symfonię Głazunowa).
8	Powstanie pierwszej w Łodzi Państwowej fabryki Obrabiarek.
20	Otwarcie w sali przy ul. Południowej 11 Teatru Satyrycznego „Gong”.
21	Otwarcie Rozgłośni Łódzkiej Polskiego Radia.
27	Ukazanie się pierwszego numeru dziennika „Kurier Popularny”.
28	Rozpoczęcie wykładów w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego. Otwarcie Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (dyrektor profesor L. Omrezowski, wydziały: malarstwo sztalugowe, malarstwo ścienne, grafika).
listopad
3	Zwycięstwo Robotniczego Klubu Sportowego TUR podczas inauguracji rozgrywek o mistrzostwo Łodzi.
13	Dekret o utworzeniu Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski” (dyrektor Aleksander Ford, 4 grudnia- otwarcie atelier „Filmu Polskiego” w Łodzi). Otwarcie Instytutu Filmowego.
14	Przybycie pierwszej grupy sierot po powstańcach warszawskich do nowo powstałego, z inicjatywy redaktora Jana Piotrkowskiego, pierwszego po wojnie Domu Dziecka Łódzkiej Rodziny Radiowej tzw. Sienkiewiczówki.
15	Rozpoczęcie wykładów w Szkole Głównej Handlowej, Oddział Łódzki (rektor profesor dr A. Wakar). Otwarcie Muzeum Etnograficznego (pierwsze w kraju po II wojnie światowej- udostępnione zwiedzającym, dyrektor dr J. Krajewska).
18	Odsłonięcie w parku im. ks. J. Poniatowskiego Pomnika Wdzięczności upamiętniającego Rosjan poległych w walkach o wyzwolenie Łodzi (w nocy z 11 na 12 lutego 1946 roku został wysadzony przez członków Korpusu Obrony Narodowej pod dowództwem Władysława Stanilewicza, odbudowany pomnik odsłonięto ponownie 7 lipca 1946, w listopadzie 1991 roku został zdemontowany).
21	Powstanie Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Botanicznego.
25	Otwarcie przez TUR Uniwerystetu Robotniczego dla dorosłych. Otwarcie Uniwersytetu Powszechnego OM TUR dla młodzieży.
	Zorganizowanie pierwszego po II wojnie światowej kursu bibliotekarskiego.
grudzień
6	Powstanie Zachodniej Agencji Prasowej – dziennikarskiej spółdzielni pracy.
1946
styczeń
1	Powołanie pierwszego łódzkiego Urzędu Stanu Cywilnego w śródmieściu (5 stycznia pierwszy ślub, w obecności prezydenta miasta Kazimierza Mijala małżeństwo zawarli Irena Baraniak i Edward Bujak).
18	Uroczysty koncert w Filaharmonii z okazji pierwszej rocznicy wyzwolenia Łodzi.
luty
14	Początek ogólnopolskiego spisu ludności (liczba mieszkańców Łodzi – 497.000).
16	Powstanie Sceny Poetyckiej Teatru Wojska Polskiego w Łodzi.
21	Powołanie Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO).
28	Ukazanie się bezpartyjnego dziennika „Express Ilustrowany”.
	Pierwsze przedstawienie Teatru Społecznego przy Centralnym Robotniczym Domu Kultury przy ul. Piotrkowskiej 243.
marzec
2	Otwarcie z inicjatywy PCK pierwszego w Polsce Instytutu Przetaczania i Konserwacji Krwi.
4	Przekształcenie TPNŁ w Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
8	Pierwsze powojenne mistrzostwa Polski koszykarek w łódzkiej sali YMCA).
11	Powstanie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Plastycznych. Przyznanie Nagrody Literackiej miasta Łodzi Mieczysławowi jastrunowi za tomik wierszy „Rzecz ludzka”.
21	Zebranie organizacyjne Wojewódzkiej Komisji Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w lokalu RTPD przy ul. Piotrkowskiej 165.
kwiecień
7	Otwarcie szkoły prawniczej dla kandydatów do prokuratury).
15	Ukazanie się pierwszego numeru dwutygodnika „Echo Energetyki”. Ukazanie się pierwszego numeru dwutygodnika „Gazeta Włókniarza”.
24	Otwarcie dwumiesięcznego Kursu dla Wychowawczyń Przedszkoli (organizator Państwowe Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli).
	Nadanie przez Rozgłośnię Łódzką Polskiego Radia na fali ogólnopolskiej pierwszej z cyklu 14 audycji słowno-muzycznych wprowadzających do muzyki w opracowaniu K. Stromengeraklu 5 audycji słowno-muzycznych wprowadzających do muzyki w opracowaniu B. Busiakiewicza, pierwszej z cyklu 35 audycji „Mozaiki muzyczne” w opracowaniu Leszczyńskiej.
maj
4	Uruchomienie przy ul. Armii Ludowej 26 całodobowego pogotowia PCK.
22	Zarejestrowanie przez Sąd Okręgowy w Łodzi Spółdzielni Pracy Lekarzy Specjalistów (siedziba ul. Piotrkowska 3).
27	Pierwsze, po II wojnie światowej Walne Zebranie Delegatów Polskiej YMCA.
	Otwarcie w Gimnazjum im. M. Kopernika „radiowęzła” szkolnego (była to pierwsza zupełnie zradiofonizowana szkoła w Łodzi, miała własne studio, siedmiolampowy aparat „super”, adapter oraz 15 głośników).
czerwiec
9	Ogólnopolski Zjazd Esperantystów w Łodzi.
16	Otwarcie w Miejskiej Galerii Sztuk Plastycznych Wystawy Konfekcyjnej Przemysłu Włókienniczego.
22	Wznowienie działalności Łódzkiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Reaktywowanie działalności Łódzkiego Koła Polskiego Towarzystwa Filologicznego.
lipiec
18	Wydanie pierwszych dyplomów magisterskich na wydziale prawa Uniwersytetu Łódzkiego.
sierpień
1	Powołanie na podstawie rozporządzenia Ministra z dnia 5 lipca 1946 roku, Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie z siedzibą w Łodzi. Ukazanie się tygodnika satyryczno-humorystycznego „Rózgi” (redaktor Stanisław Stefański).
wrzesień
1	Ukazanie się gazety fabrycznej „Głos Widzewa” (organ Rady Zakładowej Państwowych Zakładów „Widzewska Manufaktura”). Ukazanie się „Przeglądu Mechanicznego”. Otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 125 specjalnego Gimnazjum Administracyjnego dla młodzieży planującej pracę w przemyśle i instytucjach społecznych.
2	Otwarcie Państwowego Technikum Włókienniczego.
3	Ukazanie się dziennika „Echo Wieczorne” (gazeta zastąpiła „Tygodnik Demokratyczny”).
10	Początek wykładów na kursach języków obcych YMCA (lektoraty z języków: francuskiego, angielskiego, rosyjskiego i włoskiego).
16	Inauguracja zajęć w Oddziale Łódzkim Wyższej Szkoły Nauk Administracyjnych (rektor profesor B. Wilanowski).
18	Otwarcie z inicjatywy Wydziału Oświaty Zarządu Miejskiego w Łodzi Miejskiego Ogrodu Botanicznego (powstał dział roślin leczniczych i technicznych).
20	Początek, na podstawie dekretu Prezydium Krajowej rady Narodowej z dnia 22 marca 1946 roku, działalności Państwowego Instytutu Książki.
październik
1	Otwarcie Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
3	Inauguracja roku akademickiego w Szkole Głównej handlowej przy ul. Sterlinga 24.
grudzień
20	Prekonizowanie księdza Michała Klepacza na stolicę biskupią w Łodzi.
22	Pierwsze w Uniwersytecie Łódzkim promocje doktorskie.
	Przyłączenie wsi Retkinia do Łodzi. Powstanie Studenckiego Teatru Dramatycznego (przedstawiono dwie komedie Aleksandra Fredry). Utworzenie w pałacu Juliusza Heinzla sanatorium przeznaczonego dla dzieci. Włączenie gromady Nowe Złotno w granice Łodzi. Założenie parku im. 1 Maja przy ul. Wirowej 6/8. Zdobycie przez seniorów ŁKS tytułu wicemistrza Polski w hokeju. Obszar miasta – 212 km kwadratowych.
1947
styczeń
2	Zjazd Starostów i Prezydentów Miast w gmachu Urzędu Wojewódzkiego.
4	Uruchomienie Szpitala Centrum Wyszkolenia Sanitarnego przy ul. Żeromskiego 113 (od 1957 roku Szpital Kliniczny Wojskowej Akademii Medycznej).
31	Uruchomienie w gmachu Uniwersytetu Łódzkiego pierwszej pracowni chemii toksykologicznej i sądowej.
luty
1	Otwarcie Wypożyczalni Książek Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” przeznaczonej dla członków spółdzielni.
16	Pierwszy Ogólnopolski Zjazd Medyków (założono Ogólnopolski Związek Stowarzyszeń Medycznych).
marzec
31	Otwarcie w sali Teatru Nowego pierwszego teatru dla Dzieci i Młodzieży „Szarotka”.
	Powstanie Wojewódzkiego Teatru Objazdowego (był to tzw. Teatr Współczesny).
kwiecień
1	Liczba mieszkańców Łodzi – 553.663.
12	Pierwszy po II wojnie światowej Zjazd Delegatów Polskiego Towarzystwa Historycznego.
28	Otwarcie Ogniska Metodycznego Języka Rosyjskiego przy Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
29	Otwarcie hali Targowej przy Zielonym Rynku.
maj
2	Otwarcie łódzkiej szkoły dla pielęgniarek.
16	Rozpoczęcie pierwszego kursu dla lekarzy z dziedziny nowotworów złośliwych (organizator – Łódzkie Towarzystwo Zwalczania Raka, Ministerstwo Zdrowia oraz Uniwersytet Łódzki).
czerwiec
5	Otwarcie Klubu Konwersacji Francuskiej przy Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Francuskiej.
13	Powstanie Państwowego Przedsiębiorstwa Budowlanego – Zjednoczenie Łódzkie.
sierpień
5	Ukazanie się dwutygodnika dla społeczności żydowskiej „Befrajung” - „Wyzwolenie”.
wrzesień
7	Odsłonięcie w Gmachu Zarządu Miejskiego tablicy pamiątkowej ku czci poległych i zamordowanych przez Niemców w latach 1939-1945 pracowników Zarządu Miejskiego.
	Otwarcie w dawnej „Esplanadzie” przy ul. Piotrkowskiej 100 pierwszego w Polsce Spółdzielczego Domu Towarowego.
październik
5	Inauguracja roku akademickiego w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej.
10	Uroczyste otwarcie przy ul. Sterlinga 1/3 nowego szpitala PCK.
15	Powstanie Poradni Zawodowej przy Urzędzie Zatrudnienia w Łodzi.
	Powstanie Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Budownictwa. Uruchomienie Czytelni Czasopism Krajowych i Zagranicznych dla pracowników naukowych szkół wyższych i fachowców przemysłu włókienniczego (organizator – Naukowo-Badawczy Instytut Włókiennictwa w Łodzi).
listopad
	Otwarcie przychodni weterynaryjnej Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w WSGW. Inauguracja Studium Nauki o Polsce i Świecie Współczesnym w Uniwersytecie Łódzkim.
grudzień
10	Wznowienie działalności Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
25	Premiera w Łodzi pierwszego polskiego filmu socrealistycznego „Jasne łany” w reżyserii Eugeniusza Łękalskiego.
	Powstanie w ramach Instytutu Filmowego w Łodzi, jednorocznego studium filmowego (w 1948 roku przekształcone w Wyższą Szkołę Filmową, w 1949 roku szkoła otrzymała prawa państwowych wyższych szkół artystycznych, 18 października 1948 roku odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego). Założenie parku przy ul. Leczniczej (ul. Podmiejska 12/14, projekt inżynier K. Marcinkowski). Zdobycie pierwszego dla Łodzi tytułu mistrza Polski w koszykówce YMCA (trener Andzrej Kulesza), należącą do ekstraklasy.
1948
styczeń
8	Zebranie organizacyjne Łódzkiego Okręgowego Związku Łyżwiarskiego (przed II wojną światową w Łodzi istniało Łódzkie Towarzystwo Łyżwiarskie).
11	Zgromadzenie protestacyjne przeciwko „podżegaczom wojennym międzynarodowego imperializmu” (organizator – Wojewódzki Komitet PPS i Komitet Łódzki PPR). Otwarcie pierwszej po wojnie Wystawy Artystów-Plastyków Żydowskich (160 eksponatów).
28	Pierwsze Posiedzenie naukowe Łódzkiego Koła Internistów Polskich w sali wykładowej II Kliniki Wewnętrznej Uniwersytetu Łódzkiego przy ul. Sterlinga 1.
31	Uroczyste otwarcie w auli wydziału farmaceutycznego Uniwersytetu Łódzkiego przy ul. Lindleya 3 Zakladów Naukowych Farmacji w UŁ.
	Powstanie organizacji „Służba Polsce”. Powstanie Oddziału Łódzkiego Ogólnopolskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (prezes profesor dr Robert Rembieliński).
luty
4	Uruchomienie Studium Dziennikarsko-Publicystycznego.
21	Otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 60/62 Centralnego Domu Towarowego. Otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 98 Państwowego Domu Towarowego (meble, konfekcja, obuwie, dywany, firanki, dziewiarstwo, pasmanteria, galanteria damska).
	Pierwszy Mechaniczny Spis Ludności Łodzi.
marzec
1	Łódź – 582.315 mieszkańców.
13	Ukazanie się jubileuszowego 1000 numeru „Głosu Robotniczego” (organ PPR).
kwiecień
20	Uruchomienie poczty ruchomej na peryferiach miasta (był to autobus pocztowy obsługujący punkty: róg ul. Przemysłowej i Wojska Polskiego, róg ul. Łagiewnickiej i Julianowskiej, róg ul. Srebrzyńskiej i al. Unii).
czerwiec
	Założenie przez Wydział Plantacji i zarządu Miejskiego pierwszych i jedynych wówczas w Łodzi kwietników ulicznych na al. Kościuszki.
13	Otwarcie przy ul. Więckowskiego 36 Muzeum Sztuki.
22	Pierwszy Synod Diecezjalny.
lipiec
	Zainstalowanie w czterech przędzalniach państwowych Zakładów Przemysłu Bawełnianego nr 2, dawnej fabryki I. K. Poznańskiego, aparatury tzw. automatycznej klimatyzacji (pierwsza tego typu instalacja skonstruowana i wykonana w Polsce).
20	Oddanie do użytku pofabrycznego parku Ludwika Geyera przy ul. Napiórkowskiego.
24	Otwarcie dwóch kiosków Przedsiębiorstwa Państwowego Uzdrowisk Polskich; w pasażu przy ul. Piotrkowskiej 75 oraz przy skrzyżowaniu al. Kościuszki z ul. Legionów (wody mineralne, szlamy i ługi lecznicze, sól iwonicka, okłady borowinowe, tabletki „Zuber”).
27	Rozpoczęcie robót drogowych na ul. J. Stalina, na odcinku przyległym do pl. Zwycięstwa (była to pierwsza w Łodzi wybudowana po II wojnie światowej arteria o charakterze typowo wielkomiejskim – dwie jezdnie, po środku linia tramwajowa, po bokach szerokie chodniki z trawnikami).
sierpień
21	Pierwsze po II wojnie światowej Ogólnopolskie zawody Lotnicze pod nazwą IX Krajowe Zawody Lotnicze, odbywały się na Lublinku.
wrzesień
2	Uroczyste otwarcie Państwowego Technikum Włókienniczego.
	Oddanie do użytku pierwszego podziemnego szaletu (dwa wejścia, bieżąca woda), na pl. Zwycięstwa od strony ul. Targowej.
listopad
	Powstanie Oddziału Łódzkiego Resortowego Biura Projektowania Zakładów Przemysłu Metalowego i Elektrotechnicznego „Prozamet” (od 1978 roku – Przedsiębiorstwo Projektowania Przemysłu Maszyn Budowlanych „Bipro-Bumar”).
28	Uroczyste otwarcie Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego.
grudzień
11	Otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 87 największego w Polsce Domu Włókienniczego (działy m.inn. Konfekcji, dodatków krawieckich, pasmanterii, tkanin lnianych, wełnianych i bawełnianych).
24	Otwarcie pierwszej, zbudowanej po II wojnie światowej, pełnej linii tramwajowej prowadzącej na Stoki.
30	Początek działalności Teatru „Arlekin”, w świetlicy przy ul. Piotrkowskiej 150.
1949
styczeń
9	Uroczyste otwarcie w lokalu dawnej restauracji „Tivoli” „Gospody Ludowej” (na 400 miejsc).
	Otrzymanie czterech nowych karetek pogotowia ratunkowego z transportu, jaki nadszedł do Polski w ramach umowy handlowej z Francją.
luty
	Otwarcie przy ul. Legionów 28 (dawny Zajączkiewicz) i przy pl. Koscielnym 8 (dawny Kon) pierwszych dwóch aptek uspołecznionych, przejętych jako mienie poniemieckie od Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego przez Państwowe Zjednoczenie Aptek Społecznych „Centrosan”.
7	Otwarcie przy ul 6 Sierpnia 1 pierwszej społecznej paszteciarni PSS.
marzec
13	Wręczenie pierwszych trzech doktoratów honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego (otrzymali je: francuski uczony, laureat nagrody Nobla Fryderyk Juliot-Curie, prezes Towarzystwa im. Tadeusza Kościuszki w Szwajcarii dr Alfred Schmid-Respinger oraz znany poeta polski Julian Tuwim).
kwiecień
1	Otwarcie pierwszego w Łodzi powojennej kursu oficerskiego Straży Pożarnej.
4	Otwarcie przy Piotrkowskiej 104 Miejskiego Ośrodka Informacyjnego (pełnił funkcję informacyjną przewodnika po Łodzi i rolę Biura Rzeczy Znalezionych).
30	Otwarcie przy ul Piotrkowskiej 90 pierwszego sklepu detalicznego Ekspozytury Centrali Handlowej Przemysłu Papierniczego.
czerwiec
	Rozpoczęcie przy zbiegu ul. Wigury i ul. Sienkiewicza budowy gmachu szkolnego przeznaczonego dla Ośrodka Szkolenia Zawodowego Przemysłu Metalowego im. Teodora Duracza (budowę zakończono w kwietniu 1951 roku).
sierpień
13	Uruchomienie w Państwowych Zakładach Przemysłu Bawełnianego nr 2 pierwszej w Łodzi Fabrycznej lecznicy Reumatycznej.
17	Otwarcie na lotnisku w Lublinku nowego dworca lotniczego.
wrzesień
7	Powstanie w Fabryce Maszyn Tkackich pierwszego w Łodzi Klubu Racjonalizatorów.
	Uruchomienie w Lublinku, zniszczonej przez Niemców w 1940 roku, Stacji Mechanicznego Oczyszczania Ścieków.
październik
15	Otwarcie przy Państwowych Zakładach Przemysłu Bawełnianego nr 5 pierwszej w Łodzi Przychodni Przyzakładowej (przeznaczona była dla pracowników „Wimy” i ich rodzin).
listopad
5	Otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 13 pierwszego w Łodzi baru mlecznego.
13	Uroczyste przekazanie dla PCK samolotu sanitarnego produkcji radzieckiej, typu PO-2.
grudzień
5	Otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 209 drugiego baru mlecznego w Łodzi.
22	Uroczyste otwarcie pierwszych sześciu placówek Miejskiego Handlu Detalicznego.
	Otwarcie przy ul. P. Skargi Domu Handlowego „Motozbytu” (magazyny, sklepy – sprzedaż samochodów, motocykli, skuterów oraz stacja obsługi i stacja benzynowa). Powstanie Klubu Międzynarodowej Książki i Prasy (siedziba MPiK – ul. Piotrkowska 55, od 11 marca 1950 roku – ul. Piotrkowska 86, potem ul. Narutowicza 8/10).
	Liczba ludności – 622.495 osób, w tym 592.659 stałych mieszkańców, 29.836 zameldowanych na pobyt stały.

źródła:

Grażyna Kobojek. Łódź – Kalendarium XX wieku.

Marek Budziarek, Leszek Skrzydło, Marek Szukalak. Łódź nasze miasto.

Przeczytaj jeszcze:

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE (do 1700 roku)

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE ( lata 1700-1800)

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE ( lata 1800- 1850)

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE (lata 1850-1900)

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE (lata 1900-1910)

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE (lata 1910 - do wybuchu I wojny światowej)

CURRICULUM VITAE (PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA - LATA 1914-1918)

CURRICULUM VITAE - OKRES MIĘDZYWOJENNY (lata 1918-1939) 

CURRICULUM VITAE (II wojna światowa - lata 1939-1945)

MANUFAKTURA - KALENDARIUM