ZIMA W ŁAGIEWNICKIM LESIE

Na wschód i południe od kościoła i klasztoru oo. Franciszkanów, rozdzielony ulicami: Okólną i Wycieczkową, rozciąga się wielki kompleks leśny zwany Lasem Łagiewnickim. Jest ewenementem na skalę europejską, gdyż żadne duże miasto nie posiada w swoich granicach tak rozległego obszaru z drzewostanem zachowanym na naturalnych siedliskach. Jego powierzchnia wynosi 1205, 45 ha i stanowi pozostałość tzw. Puszczy Łódzkiej, istniejącej wokół Łodzi jeszcze 200 lat temu. Las ten zajmuje teren będący efektem zlodowacenia środkowopolskiego, w strefie wzgórz stadialnej moreny czołowej, stąd bogactwo form krajobrazu - teren pagórkowaty, którego wyniosłości wahają się od 215 do 255 m n.p.m.
Granice lasu wyznaczają wsie: Rogi, Łodzianka, Modrzew, Moskule i Skotniki; koło Skotnik las jest najdalej na północ wysuniętym punktem miasta.
W znacznej części Lasu Łagiewnickiego struktura drzewostanu zachowała cechy zbliżone do naturalnego zbioru. Tworzy go 9 typów siedliskowych lasu, wśród których około 50% zajmuje bór mieszany.

 Na przestrzeni ostatnich wieków Las Łagiewnicki był miejscem ważnych wydarzeń historycznych. W 1863 roku stacjonował tutaj oddział powstańczy utworzony przez J.Sawickiego, a później dowodzony przez Dworzaczka, który stoczył krwawą bitwę pod Dobrą.
Natomiast 18 czerwca 1905 roku pod pozorem niedzielnej majówki, jakie często organizowano w Łagiewnikach, odbyło się spotkanie agitatorów PPS, którzy od kaplicy św. Antoniego poprowadzili w stronę Bałuckiego Rynku pochód złożony z pielgrzymów przybyłych na odpust (do historii kapliczek św. Antoniego i św. Rocha jeszcze wrócę).
 

 
W okresie II wojny światowej Las Łagiewnicki był miejscem kilku egzekucji dokonanych przez hitlerowców.
Obecnie, łącznie z Arturówkiem i parkiem podworskim w Klęku (wiejski park krajobrazowy) oraz zabytkowym kościołem i klasztorem, Las Łagiewnicki tworzy teren o wysokich walorach klimatycznych i krajobrazowych. Z tych właśnie względów mając jednocześnie dobre połączenie komunikacyjne z miastem, stanowi bardzo dogodny teren wypoczynkowy dla mieszkańców Łodzi, szczególnie jej północnych rejonów.

W 1973 roku Biuro Projektowania i Programowania Rozwoju miasta Łodzi opracowało szczegółowe plany zagospodarowania Lasu Łagiewnickiego. Postanowiono wówczas, że przeznacza się go do tzw. rekreacji biernej.
Ulicę Wycieczkową zamknięto dla ruchu kołowego z wyłączeniem wozów dostawczych Szpitala Chorób Płuc i autobusów MPK.

W celu spopularyzowania walorów Lasu Łagiewnickiego, a jednocześnie z myślą o ochronie przed szybkim "zadeptaniem", wytyczono i oznakowano w latach 1965-66 turystyczne szlaki piesze, których trasa po kolejnych korektach (w 1970 i 1981 roku) przedstawia się następująco:

• żółty (8 km): od zbiegu ulic: Łagiewnicka i Kasztelańska (przystanek autobusu MPK) - ul. Krasnoludków - Arturówek-Las Łagiewnicki (wschodnia część)-ul.Okólna- pętla (krańcówka :) autobusów MPK nr.51, 51A i 66.
• niebieski (15 km): ul. Wycieczkowa-ul. Rogowska-ul. Boruty-Las Łagiewnicki-Modrzew-Klasztor-Arturówek, ul. Łagiewnicka przy wiadukcie (przystanek autobusu MPK nr.66)

Ponadto w północnej części Lasu Łagiewnickiego znajduje się fragment ostatniego odcinka czerwonego szlaku okolic Łodzi.

W południowo-zachodniej części Lasu Łagiewnickiego znajdują się trzy stawy o powierzchni łącznej 8,4 ha, przez które przepływa Bzura. Przyległy do stawów teren (około 40 ha) wykorzystano do urządzenia dużego ośrodka wypoczynkowego "Arturówek" (ulica Skrzydlata 75). Dwa stawy przystosowano do kąpieli, natomiast trzeci do kajakowania.
Przy ulicy Okólnej znajdują się kolejne trzy; jeden z nich należy do zespołu parkowego przy pałacu Juliusza Hainzla, teren wokół pozostałych dwóch to ulubione miejsce moich spacerów.
 

 Od pięćdziesięciu lat na terenie Lasu Łagiewnickiego naukowcy Uniwersytetu Łódzkiego prowadzą obserwacje i badania florystyczne, entomologiczne (owady) i ornitologiczne. W wyniku tych badań zgłoszono projekt objęcia konserwatorską ochroną fragmentu lasu o największych walorach florystycznych, na które składają się gatunki roślin chronionych, naturalne stanowisko jodły i inne.
W Monitorze Polskim nr 75 (Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska z dnia 12 XI 1991 roku) czytamy:
"Uznaje się za rezerwat przyrody pod nazwą Las Łagiewnicki obszar lasu i powierzchni 69,85 ha położony w mieście Łodzi..."
 

 

Przez teren rezerwatu wytyczono ścieżkę przyrodniczo-leśną, składającą się z dwóch części: północno-południową (1,2 km) i wschodnio-zachodnią (1 km). Ponadto ciekawsze obiekty rezerwatu opisano na planszach, a w lesie oznaczono czerwonymi cyframi na drzewach.
Las Łagiewnicki wraz z rezerwatem znalazł się w granicach utworzonego w 1996 roku Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich, a od 1994 roku jest chroniony ustawą Rady Miejskiej w Łodzi jako największy las w Polsce.

"Odgłosy", rok 1980.

 
Uważa każdy łodzianin za całkiem niezbity pewnik,
że żadne w świecie Bielany nie piękniejsze od Łagiewnik.
Ani te czczone przez Kraków w liczne zielone święta,
ani warszawskie, o których raz w roku się pamięta.
Trochę mnie bawi i wzrusza ta łagiewnicka chwała,
niektórzy utrzymują: to cud świętego Rafała.

Jan I. Sztaudynger

Fot. Monika Czechowicz