Miasto Łodzia pod koniec XVIII wieku.

Na początku 1793 roku władze pruskie zbierały informacje dotyczące stanu gospodarczego i zaludnienia wszystkich miast leżących w Prusach Południowych. Były to odpowiedzi na tak zwane "indaganda pruskie", czyli na specjalną ankietę.
Oto pytania i odpowiedzi zawarte w tej ankiecie:

Czy Łodzia jest miastem królewskim, czy prywatnym, i kto jest jej właścicielem?

prywatnym, arcybiskup kujawski Rybiński

Czy ulice miasta są wybrukowane?

nie

Ile Łodzia posiada domów z kominami?

44

Ile stodół jest w mieście?

44

Ile domów stoi pustką?

11

Czy są gmachy publiczne?

drewniane więzienie w bardzo złym stanie

Ilu mieszkańców liczy miasto?

180 chrześcijan, 11 żydów

Ile jest karczem?

dwie - dziedzica i plebana

Ile było w ostatnim roku wpływów i wydatków w kasie?

nie było żadnych

Ile studni jest w mieście?

4 publiczne, 4 prywatne

Ile młynów posiada miasto?

1 młyn wodny

Ile sztuk liczy inwentarz żywy?

18 koni, 97 wołów, 58 krów, 63 trzody chlewnej

Ilu rzemieślników jest w mieście?

2 grabarzy, 1 kowal, 1 krawiec, 1 szewc, 8 stelmachów, 1 stolarz

Jakie jest główne zajęcie mieszkańców?

rolnictwo i chów bydła

W tym czasie mieszkańcy Łodzi płacili następujące podatki: podymne - 236 złotych polskich, ogniowy - 360, od skór - 292, biskupi - 450, na scholastyka łęczyckiego - 300.

Skład magistratu miejskiego był następujący: burmistrz, czterech radnych i pisarz.

Na podstawie przeprowadzonej ankiety władze pruskie poważnie rozważały możliwość odebrania Łodzi praw miejskich. Ze względu na duży bezwład organizacyjny nie zdążyły tego zamiaru zrealizować.

W 1798 roku administracja pruska dokonała "sekularyzacji" dóbr biskupstwa włocławskiego. Tym samym państwo pruskie przejęło majętności kościelne - w tym miasto Łodzia.

Źródła:

Jan Kanty Chrzanowski. Historia Łodzi do 1865 roku.

Widoki miasta Łodzia na przełomie XVIII i XIX wieku (rys. M. Kaczmarek).