poniedziałek, 30 grudnia 2013

"Wojna Łodzi z Moskwą"

Już po śmierci Scheiblera, jego firma wspólnie z Poznańskim walczyła ramię w ramię w "wojnie Łodzi z Moskwą". Tak historycy nazwali spór handlowy, który wybuchł pod koniec lat osiemdziesiątych XIX wieku.

Karol Wilhem Scheibler (1820-1881)
Więcej w baedekerze tutaj:

Przedsiębiorcy z Rosji wystraszyli się masowo produkowanych w Łodzi, tanich tkanin, które zalewały imperium. Nie mogli sprostać konkurencji i dlatego zwrócili się o pomoc do cara.
Przekonywali go, że Łódź rozwija się dzięki Niemcom i że to oni stoją za ekspansją łódzkich tkanin do Rosji. Argument trafił na podatny grunt, bo Rosja rywalizowała z rosnącym w siłę niemieckim państwem.
Car interweniował. Próbował zahamować rozwój Łodzi. Podwyższył opłaty kolejowe na wwóz tkanin w głąb Rosji. Nałożył cła na włókna bawełniane sprowadzane z Ameryki, Egiptu i Indii do produkcji w Łodzi.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1902.


Scheiblerowie i Poznańscy, Niemcy i Żydzi, znaleźli się po jednej stronie przeciwko wrogiemu lobby w Moskwie.
Obronili się, bo mieli nowocześniejsze maszyny i jeszcze bardziej obniżyli koszty. Ale od tego czasu opłacało się im sprzedawać w Rosji wyłącznie tanie tkaniny, gorszej jakości.

Izrael Kalmanowicz Poznański (1833-1900)
Więcej w baedekerze tutaj:

Izrael Poznański wpadł na genialny pomysł. Zamiast sprowadzać włókna bawełniane z Ameryki i płacić ogromne cło, postanowił zainwestować w pola bawełniane w krajach podbitych przez Rosję.
Wysłał tam najstarszego syna Ignacego.

Ignacy Poznański (1852-1908)
- przemysłowiec, najstarszy syn Izraela Poznańskiego i Leonii Hertz.
Po śmierci ojca w 1900 roku objął stanowisko dyrektora generalnego zakładów Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Bawełnianych I. K. Poznańskiego. Poza stanowiskiem w rodzinnej firmie posiadł także wiele udziałów w innych przedsiębiorstwach i instytucjach. Był między innymi akcjonariuszem i członkiem rady nadzorczej Banku Dyskontowego w Warszawie oraz należał do władz Towarzystwa Kredytowego Miejskiego w Łodzi i Łódzkiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu.


Ignacy Poznański zjeździł Azję wzdłuż i wszerz - od Kazachstanu przez Uzbekistan i Turkmenistan po sąsiednią Persję (czyli dzisiejszy Iran). Wiózł ze sobą nasiona najlepszego gatunku amerykańskiej bawełny. Szukał godnych zaufania plantatorów i rozdawał im nasiona za darmo. Umówił się z nimi, że będą uprawiali bawełnę dla fabryki ojca. W ten sposób Poznański stworzył w Azji własne plantacje. W pobliżu plantacji zbudował oczyszczalnie bawełny, w których oddzielano włókna od nasion.
Izrael Poznański był jedynym łódzkim fabrykantem, który zainwestował w oczyszczalnie na terenie Imperium Rosyjskiego. Uruchomił je w Turkiestanie, Bucharze, Chiwie i w Persji. Dzięki temu zapewnił sobie dostawy taniego surowca.

Kalendarz Łódzki, rok 1888.


Car był także zachwycony. Obsypał Poznańskiego orderami za zasługi "w podnoszeniu kultury upraw" i jakości rosyjskiej bawełny. Fabryka Poznańskiego otrzymała Medal Orła Cesarstwa, a on sam Order św. Stanisława.
Poznański szybko stał się wielkim producentem przędzy. Zaczął ją dostarczać innym fabrykantom w Łodzi. Wygrał "wojnę z Moskwą"...

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1907.

źródło:
Michał Matys. Łódzka fabryka marzeń.

Zobacz jeszcze:
Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

Fot. współczesne Monika Czechowicz

sobota, 28 grudnia 2013

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE ( lata 1700-1800)

Curriculum vitae (z łacińskiego: bieg życia, przebieg życia) -  daty z życia Łodzi - sukcesywnie i... subiektywnie uzupełniane, czyli wszystko po kolei...



1701
Rozpoczęcie budowy istniejącego do dziś murowanego kościoła w Łagiewnikach.  CZYTAJ
1728
Upadek miasta po najeździe szwedzkim. Łódź zostaje złupiona i spalona, zostaje tylko 39 domów.
1734
Andrzej, syn Stanisława Drewnowicza (dawniej Drewno) zostaje burmistrzem. CZYTAJ
1756
Jan Drewnowicz zostaje burmistrzem.  CZYTAJ
1765-1768
Budowa modrzewiowego kościoła , stojącego do dziś przy ulicy Ogrodowej (ufundowana przez biskupa włocławskiego ks. Antoniego Kazimierza Ostrowskiego).  CZYTAJ
1769
W Łodzi są tylko 64 zamieszkałe domy, 24 puste place, 2 szewców, 8 kołodziejów, 1 krawiec. Jest to wynikiem głownie zniszczeń wojennych, panującej zarazy, klęsk głodowych i pożarów, które osłabiły miasta centralnej Polski.
1775
- Aleksy Drewnowicz zostaje burmistrzem.
- osiedlenie się pierwszej w Łodzi znanej z nazwiska rodziny żydowskiej – dzierżawcy browaru miejskiego Joachima Zelkowicza.  CZYTAJ
1777
Dawna ulica Drewna lub Drewnowa (od nazwiska właściciela ziemi) zostaje po raz pierwszy nazwana oficjalnie ulicą Drewnowską (tu osiedliły się 32 z 70 rodzin mieszkających w Łodzi). CZYTAJ  i  CZYTAJ
1783
Opis miasta i okolic przez ks. Jędrzeja Majera pod tytułem „Taryffa parochie miasteczka Łodzi”.
1793-1801
Piotr Drewnowicz jako ostatni sprawuje urząd burmistrza Łodzi.
1793
Łódź dostaje się do zaboru pruskiego. Stan miasta jest tak opłakany, że powstaje projekt, aby odebrać Łodzi prawa miejskie.
Łódź liczy 250 mieszkańców.
1795
Po trzecim rozbiorze Łódź znajduje się w granicach departamentu warszawskiego, a wsie okalające miasto podlegają landratowi zgierskiemu rezydującemu w Leśmierzu.
1798
Sekularyzacja dóbr biskupstwa włocławskiego przez władze pruskie -  przejmują one własność kościelną, dzięki czemu Łódź staje się miastem królewsko-pruskim (rządowym) i nigdy już nie wraca pod władzę prywatnego właściciela.
1800
Łódź zamieszkuje 428 obywateli.