MODLNA

Modlna – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Ozorków pod Sokolnikami.

Pierwsza wzmianka o Modlnej pochodzi z 1392 roku, a następne z roku 1482, w którym protoplasta rodu Warszyckich, Stanisław Warszyc dobra swoje, a wśród nich Modlnę, wypuścił starościnie łęczyckiej za cztery tysiące czerwonych złotych polskich.

Warszyccy wywodzili się z Warszyc, niewielkiej wsi koło Zgierza – wielu z nich po pracowitym życiu kazało się chować w pobliskiej Modlnej. Jest to stara szlachecka wieś, przez dwa wieki współwłaścicielami Modlnej była także rodzina Modlińskich herbu Tępa Podkowa. Herb ten przypominający godło Jastrzębiec tym się od niego różni, że ma ku górze zwrócony bark – tak napiętnowano część rodu Jastrzębczyków, którzy stanęli po stronie Bolesława Śmiałego w jego krwawo zakończonym sporze z biskupem krakowskim, Stanisławem Szczepanowskim.

Modlińscy ustępowali znaczeniem Warszyckim – u tych w każdej generacji trafiał się przynajmniej jeden wojewoda. Stanisław Warszycki, wojewoda mazowiecki brał udział w obronie Zbaraża, przez pięćdziesiąt lat służył Rzeczypospolitej i pięciu kolejnym królom. Jego bracia: Aleksander Warszycki, miecznik koronny, pułkownik pod Czarnieckim w walkach przeciwko Szwedom, Adam Warszycki, wyróżniony w bitwie pod Chocimiem i Paweł Warszycki – generał wojsk polskich… Mieli bracia Warszyccy z kogo brać przykład. Ich stryj, podskarbi wielki koronny, wspierał państwo jak potrafił najlepiej. Był posłem z ramienia króla polskiego do cara moskiewskiego, bił się ze Szwedami, a kiedy potrzeby wojenne wysuszyły królewską szkatułę, przez kilka miesięcy podejmował Zygmunta III Wazę z całym dworem w swych dobrach. 
... Ale i słowo o Modlińskich: wiadomo, że w 1543 roku Sebastian Modliński był podczaszym u króla Zygmunta Augusta.

W Modlnej znajduje się zabytkowy drewniany kościół pw. św. Stanisława Biskupa.

Kościół, został wzniesiony w końcu XVII stulecia i zachował wszystkie pierwotne elementy w nienaruszonym stanie. Konsekrowany pod wezwaniem Bożego Ciała, konstrukcji zrębowej, szalowany deskami – posiada czterospadowy, łamany dach, zbliżony do typu „polskiego”.

Na osi podłużnej znajduje się obszerna, drewniana kruchta. Od strony północnej, częściowo wpuszczona w drewnianą ścianę kościoła – murowana kaplica. 

W roku 1600, kasztelan łęczycki Mateusz Warszycki herbu Habdank (zmarły w roku 1603) dobudował ową murowaną kaplicę, w której znajduje się jego przyścienny nagrobek z piaskowca przedstawiający zmarłego w renesansowej zbroi.

Nagrobek Macieja Warszyckiego w Kościele pw. Bożego Ciała i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Modlnej (fot. ze strony http://www.restbox.pl/)

W kruchcie kościoła zachowała się metalowa płyta epitafijna byłego obywatela ziemskiego Antoniego Tymienieckiego (zm. 10 grudnia 1882) i Tekli z Stokowskich Tymienieckiej (zm. 3 lutego 1898). Nad wejściem do kaplicy, w owalnie zamkniętej niszy zmarłemu w 1851 roku Celestynowi Ostrowskiemu takie wyryto epitafium:

„Przechodniu, jeżeli dozwolisz spocząć zrżenicom – na tych głazach, co drogie zwłoki dla nas kryją – jedną świeczkę synowi, a drugą rodzicom – temu, że kwiat zniknął, tym, że jeszcze żyją”.

Przy tylnej ścianie kaplicy grób rodziny Ostrowskich:

ZA DUSZĘ Ś.P

KATARZYNY Z OSTROWSKICH

GOSKIEJ

ZMARŁEJ D. 13 MARCA 1840 R.

I MAŁŻONKÓW

ZOFIJ Z ŁOBODZKICH

OSTROWSKIEJ

ZMARŁEJ D. 25 GRUDNIA

1827 R.

FRANCISZKA OSTROWSKIEGO

ZMARŁEGO D. 20 GRUDNIA

1831 R.

PROSZĄ O ZDROWAŚ MARYA.

Jeszcze jedna inskrypcja w ścianie kaplicy:

 "Ś.P. Henryk Goski urd. 19 Grud 1823 zm. d. 31 Maja 1867 prosi o Zdrowaś MARYA".

Widok na drewniany kościół pw. św. Stanisława Biskupa z XVII wieku.

Na zachód od kościoła znajduje się cmentarz parafialny, na którym - opodal kaplicy po jej lewej stronie - zachował się pomnik secesyjny z piaskowca stylizowany na pień dębu. 

Okalają go piaskowcowe słupki z pozostałościami łańcucha. Pomnik fundacji córki wystawiono zmarłemu w Dzierżąźnie, obywatelowi ziemskiemu Feliksowi Kurzewskiemu (zmarłemu 3 grudnia 1913 (?)).

Jest to także miejsce rozstrzelania 7 września 1939 roku,  kolejarzy i pocztowców ewakuujących się wraz z rodzinami na wschód Polski. Kontynuowali oni ewakuację rozpoczętą w Krotoszynie - po zbombardowaniu pociągu ewakuacyjnego w Kole 2 września 1939 roku. Większość z pocztowców wykonywała zadania kurierskie oraz obserwacyjne (dozorowania). Zginęli między innymi pocztowcy z Krotoszyna: Ludwik Danielak oraz Władysław Dreger, którzy do końca realizowali swoja misję.

Cmentarz powstał około 1800 roku.  Ma nietypowy kształt trójkąta, otoczonego zabytkowym parkanem z roku 1886. 

Dwie żelazne bramy umieszczone są na bokach przy drodze, a główne wejście na wierzchołku trójkąta. Podczas wojny pełnił funkcję muru obronnego.

Zabytkowa kaplica cmentarna z końca XIX wieku.

Na cmentarzu znajduje się kaplica pw. św. Marcina z 1886 roku, a także groby z XIX i początków XX wieku uwiecznione ponad stuletnimi nagrobkami, niektóre z nich pochodzą ze starego, przykościelnego cmentarza.

Na obrzeżach zlokalizowana jest obszerna, dobrze utrzymana przez młodzież szkolną kwatera wojskowa z mogiłami żołnierzy poległych w Bitwie nad Bzurą w 1939 roku. 

Góruje nad nią pomnik Bohaterów Września, którego projektantem i wykonawcą był znany rzeźbiarz Zenon Sieradzki.

TYM KTÓRZY

ZŁOŻYLI NA

OŁTARZU OJCZYZNY

W 1939 ROKU

NAJWYŻSZĄ OFIARĘ

Z KRWI WŁASNEJ

WDZIĘCZNI RODACY

Każdego roku, w rocznicę Bitwy nad Bzurą, odbywają się tu uroczystości patriotyczne z udziałem władz państwowych i samorządowych, kombatantów, Wojska Polskiego, młodzieży szkolnej, społeczeństwa i rodzin poległych żołnierzy.

Wydzielona kwatera wojenna żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939 roku zlokalizowana na cmentarzu parafii rzymskokatolickiej pw. Bożego Ciała i Św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Modlnej.

Pochowani/zidentyfikowani:

ALTCZAK Stefan 

ANTCZAK Zygmunt 

ANTKOWIAK Antoni 

BACZYŃSKI Karol 

BAGRODZKI Józef 

BARTKOWIAK Stanisław 

BEGER Walery 

BIADAŁA Bronisław 

BLOCH Kazimierz 

BOGUSŁAWSKI Edmund 

BONDZISZ (BONDZ... Jan 

BRATKOWSKI Wacław 

BUBACZ Zenon Benedykt

BURZYŃSKI Józef 

CHAŁCZYŃSKI Józef 

CHMIELARZ Wacław 

CHMIELECKI  Czesław 

CHMIELEWSKI Czesław

CHOMYSZYN Michał 

CZECHOWSKI Roman 

CZERWIŃSKI  

DRZEWIECKI Kazimierz Józef

DUCZYŃSKI (DUCZ... Jan 

DZIADKIEWICZ Józef 

EBERT Jan Gerwazy

ECHWUTEK Stanisław 

FILIPCZAK Józef 

FLORCZAK Adam 

FLORCZAK Antoni 

GALARA Jan 

GANBOREK Tomasz 

GARBATEK Tomasz 

GARSTKIEWICZ Antoni 

GBURA Jan 

GIERSZEWSKI Ludwik 

GOŁĘBIOWSKI Stanisław 

GRODZKI Czesław 

HADRZYŃSKI Józef 

HALCZYŃSKI Tadeusz 

JANAS Bolesław Paweł

JANECKI Czesław 

JANOWICZ Maksymilian 

JEŻ Jan 

KACZMAREK Stefan 

KACZYK Jan 

KAŁUŻNY Franciszek 

KAMIŃSKI Władysław 

KARCZEWSKI Franciszek 

KARMELITA Kazimierz 

KASIOROWSKI Edmund 

KASZCZYNIEC Filip 

KASZEWICZ  Filip 

KASZOWSKI Stanisław 

KOLASINOWSKI Edmund Władysław

KONIECZNY Stanisław 

KONIECZNY Stanisław 

KRAWCZYK Jan 

KROLCZYK (KOWAL... Czesław 

KUBASZEK Bernard 

KUBERNACKI Józef 

KUBISZ Józef 

KUCIŃSKI Ignacy 

KUPLISZA Bronisław 

KUREK Marian 

LEWCZUK  

LINNIK (LIPNIK)... Józef 

LISIAK Antoni 

LUDWICZAK Adam 

ŁAKOMY Stanisław 

ŁUKOWSKI Czesław 

ŁYSKAWA Franciszek 

MACIEJEWSKI Antoni 

MACIEJEWSKI Ignacy 

MACIEJEWSKI Zygmunt 

MALESZA Narcyz 

MAŁY Franciszek 

MARCHWICKI Antoni Bolesław

MARCINIAK Władysław 

MARKIEWICZ  

MAROSZ Jan 

MICHALSKI Józef 

MIKIETNIUK G. 

MLECZAK Czesław 

NANEPT (NANUPT)... Antoni 

NETTER Jan 

NOWAK Zygmunt 

NOWAKOWSKI Stanisław 

PACZKOWSKI Kazimierz 

PAPLA Józef 

PEREC Michał 

PETROL Jerzy 

PIEPRZYK Franciszek 

PIOTROWSKI Władysław 

PLACKOWSKI Józef 

PLUCIŃSKI Ignacy 

PLUCIŃSKI Michał 

PODSKARBI Edmund 

POTARZYCKI Stefan 

POZNAŃSKI Marian 

PTAK Jan 

PUDŁOWSKI Jan 

RADŁOWSKI Józef 

RATAJ Józef 

RUDA Jan 

SCHONAŁA Stanisław 

SERWIŃSKI Witold 

SKOLARSKI Tomasz 

SKOMPKA Stanisław 

SKORCZYŃSKI  

SKORUPKA Stanisław 

SMARZYŃSKI Stanisław 

STEFAŃCZUK Antoni 

SZAŁATA Edmund 

SZAMAŁEK Stanisław 

SZKUTNIK Ludwik 

SZLACHTA Stanisław 

SZMIDT Władysław 

SZORGOT Franciszek 

SZYCHOWIAK Edmund 

SZYDŁOWSKI Józef 

ŚLEDZIANOWSKI Jan 

ŚMIGIELSKI Konrad 

TOKARCZYK Tomasz 

TOMCZAK  

TYCZYŃSKI Ignacy 

UKOWSKI Czesław 

URBAN Józef 

URBANEK Władysław 

URBANIAK Józef 

WARTSKI Dawid 

WITCZAK Ignacy 

WITCZAK Stanisław  

WLEKLIŃSKI Adam Józef

WOLACZYŃSKI Kazimierz 

WOLCZYŃSKI Kazimierz 

WYSZYŃSKI Franciszek 

ZAGRODZKI Aleksander 

ZALC Abram 

ZATOŃ Antoni 

ŻYWICKI Ireneusz 

Kwatera wojenna żołnierzy armii "Poznań" na cmentarzu w Modlnej.

Modlna – wieś w powiecie zgierskim, 5 km na wschód od Ozorkowa. W latach 1975-1998  miejscowość Modlna administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.

We wsi działa Szkoła Podstawowa im. 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty oraz gimnazjum w zespole szkół.

źródła:

Tadeusz Krzemiński [red].Województwo Łódzkie. Przewodnik.

Bohdan Olszewski. Tum, znaczy dom. Wędrówki po ziemi łódzkiej.

http://www.bohaterowie1939.pl/

Przeczytaj jeszcze:
DOBRA

Fot. Monika Czechowicz

MAPA GOOGLE