PARAMNEZJA

Jak wszystkim ludziom i mnie zdaje się

niekiedy, że już tu byłem, w tym miejscu niespodziewanie znajomym

z jakiejś odległej podróży, że znam

list, który właśnie odbieram i na który nie odpowiem,

bo przyszedł za późno, po ilu to latach, i jego treść nikogo

już nie dotyczy, że

ten mężczyzna, który obojętnie mnie mija,

sam o tym jeszcze nie wiedząc za chwilę powróci,

by mnie spytać o drogę

na Dworzec Fabryczny jego głos coś mi przypomni

zanim go usłyszę, że czyjeś spojrzenie

już raz na mnie spoczęło, równie

ciężko albo

nienawistnie, że sam siebie nagle w czymś powtarzam,

jak lustro.

Ale wszystko to tymczasem zdarza się

po raz pierwszy,

z całą pewnością jedyny, gdyż tylko nieistnienie

przeżywa się po raz wtóry.

Zdzisław Jaskuła, 1981.

Wiersz pochodzi ze zbioru „Dialog z pamięcią. Wiersze z Łodzi”.

(Dialog mit dem Gedächtnis. Gedichte aus Lodz)

Dialog z pamięcią. Wiersze z Łodzi. Dialog mit dem Gedächtnis. Gedichte aus Lodz  - dwujęzyczna antologia przygotowana przez Karla Dedeciusa (tłumaczenie) oraz Lucynę Skompską  – poetkę i autorkę książek dla dzieci, zajmującą się też krytyką sztuki i literatury. 

Wybór prezentuje kilka pokoleń poetyckich współczesnej Łodzi, począwszy od urodzonego w 1905 roku Mariana Piechala, po tych urodzonych w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia.  Ale książka powstała dla …przekładów Karla Dedeciusa. Wydana została w 2001 roku z okazji 80 urodzin znakomitego tłumacza. Karl Dedecius napisał o niej: Będzie to moje małe dziękuję i podarunek dla Miasta i Muzeum.

Książka wydana przez Muzeum Miasta Łodzi przy finansowej pomocy Urzędu Miasta Łodzi.

Karl Dedecius (1921- 2016) – niemiecki tłumacz i popularyzator literatury polskiej i rosyjskiej. Zajmował się także eseistyką i teorią przekładu, publikował w prasie oraz wykładał w szkołach wyższych.

Urodził się w Łodzi w rodzinie Niemców, którzy przybyli do Polski z czeskich Sudetów i Szwabii. Skończył łódzkie Gimnazjum im. Stefana Żeromskiego. W czasie II wojny światowej został wcielony do Wehrmachtu we Frankfurcie nad Odrą. Latem 1942 znajdował się na froncie wschodnim pod Stalingradem. W latach 1943–1949 przebywał w sowieckiej niewoli, gdzie nauczył się rosyjskiego. Po wyjściu z niewoli nie wrócił do rodzinnej Łodzi, lecz przeniósł się do narzeczonej w Weimarze, w ówczesnej NRD. W 1952 roku wyemigrował do RFN. Przez ponad 20 lat pracował jako agent ubezpieczeniowy we frankfurckim towarzystwie ubezpieczeniowym Allianz. Wówczas hobbystycznie zaczął zajmować się tłumaczeniem. W 1959 roku ukazał się pierwszy tomik jego przekładów polskiej liryki "Lekcja ciszy". Sensację obudziło jego tłumaczenie "Myśli nieuczesanych", które sprzedano w nakładzie ponad 300 tys. egzemplarzy.

W 1980 roku został założycielem i pierwszym dyrektorem (do 1999) „Deutsches Polen-Institut” (Niemiecki Instytut Kultury Polskiej) w Darmstadt, który zajmuje się popularyzacją polskiej twórczości w Niemczech oraz kontaktami między oboma narodami. Wydał kilkadziesiąt antologii i tomów indywidualnych pisarzy. Jest edytorem 50-tomowej serii Polnische Bibliothek (Biblioteka Polska) obejmującej literaturę polską od średniowiecza po współczesność. Łącznie tłumaczył ponad 300 poetów i prozaików w tym Mickiewicza,Miłosza, Szymborską, Różewicza, Leca, Herberta, Wojtyłę. Za dzieło życia uznawana jest 7-tomowa Panorama der polnischen Literatur des 20. Jahrhunderts (Panorama literatury polskiej XX wieku).

W 1963 roku odnowił i utrzymywał bliski kontakt z rodzinną Łodzią. Po udzieleniu swojej zgody, 19 listopada 2002 Karl Dedecius został patronem Publicznego Gimnazjum nr 43 w Łodzi.

Od 2003 polscy tłumacze literatury niemieckojęzycznej oraz niemieccy tłumacze literatury polskiej, nagradzani są nagrodą imienia Karla Dedeciusa. Laureaci wybierani są przez polsko-niemieckie jury pod patronatem Karla Dedeciusa.

źródła:

Dialog z pamięcią. Wiersze z Łodzi. Dialog mit dem Gedächtnis. Gedichte aus Lodz.

Karl Dedecius. Europejczyk z Łodzi.

pl.wikipedia.org

Przeczytaj jeszcze:

ABRAMKA - ULICA EDWARDA ABRAMOWSKIEGO

MUZEUM MIASTA ŁODZI

Fot. Monika Czechowicz