poniedziałek, 12 listopada 2012

Willa Karola Teodora Buhle i... miejsce po "Zakładach Włókienniczych Karol T.Buhle"

Szlak fabryczny  w połowie „invisible”, czyli …Ulica Hipoteczna 7/9. To tutaj stała fabryka Karola Teodora Buhle:

Początki przemysłowej kariery Karola Buhle, właściciela zakładu przy ulicy Hipotecznej, związane były z fabryką Ottona Schultza przy ulicy Zawadzkiej (Próchnika 16). W 1896 roku, po śmierci Ottona, rodzina sprzedała fabrykę Pawłowi Schultzowi i Karolowi Buhle (Buhle był szwagrem Pawła Schultza), którzy rozbudowali firmę i utworzyli farbiarnię i wykończalnię tkanin wełnianych, półwełnianych i bawełnianych. Duży pożar fabryki w 1898 roku i uzyskane po nim odszkodowanie zachęciły wspólników do budowy nowej fabryki już poza śródmieściem. Kupiono dużą działkę w Kolonii Radogoszcz i przystąpiono do wznoszenia nowej farbiarni i wykończalni.

"Czas", kalendarz informacyjny na rok 1900.
W 1903 roku wspólnicy rozwiązali spółkę, Paweł Schultz pozostał przy ulicy Zawadzkiej, a Karol Buhle przeniósł się do nowego budynku. W 1911 roku rozbudował znacznie firmę, powiększając ją o przędzalnię, dwupiętrową tkalnię, niciarnię, suchą apreturę i gumiarnię.

W celu koncentracji kapitału powołano w 1923 roku Spółkę Akcyjną o kapitale 5 250 000 zł. Zakłady Włókiennicze Karol T.Buhle w Łodzi zatrudniały 2 tysiące robotników i 100 urzędników. Specjalizowały się w produkcji przędzy i tkanin z bawełny i sztucznego jedwabiu.
Podręczny Rejestr Handlowy, rok 1926.

"Ilustrowana Republika", rok 1929.
Księga Adresowa Miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego, rok 1937.

"Głos Poranny", lipiec 1939 roku.

Po wojnie zakład został „upaństwowiony” i powstały tu Zakłady Przemysłu Jedwabniczego im. generała Walerego Wróblewskiego (miały 7 oddziałów w różnych częściach Łodzi), później „Ortal”. A dzisiaj oto widzimy:
Ponieważ stojąca obok willa Karola Buhle znalazła się w ewidencji zabytków Łodzi, uszła z życiem. Zabytkowa fabryka, niestety nie. Została rozebrana jesienią 2010 roku.

Odnalazłam takie oto pismo, które zamieszcza w internecie Pan Jakub Polewski, Fundacja Ulicy Piotrkowskiej:
AAB.I.WCH.7353-576/08/09 2700

Pan Jakub Polewski
manager,
Fundacja Ulicy Piotrkowskiej


W odpowiedzi na Pana e-mail z dnia 14.05.2009 r. informuję że decyzją Prezydenta Miasta Łodzi Nr AAB.I-A/1749/08 z dnia 20.10.2008 r. udzielono pozwolenia na rozbiórkę budynków dawnej fabryki Ortal na nieruchomości położonej w Łodzi przy ul.Hipotecznej 7/9 - działki ewid. nr 280/27, 280/35, 280/39, 280/43w obrębie B-29. Decyzja ta jest ostateczna. Budynki przeznaczone do rozbiórki nie znajdują się ewidencji zabytków Łodzi oraz w rejestrze zabytków województwa łódzkiego. Wydział Administracji Architektoniczno-Budowlanej UMŁ, rozpatrujący wniosek inwestora o pozwolenie na rozbiórkę nie posiada informacji dot. wartości tej nieruchomości.

Z poważaniem


Wydział Administracji Architektoniczno-Budowlanej
Urzędu Miasta Łodzi
Oddział Architektury
tel. 0-42 638-43-86


Zachowała się willa przy ul. Srebrnej 32, zbudowana około 1905 roku dla rodziny Karola Buhle, nieopodal jego fabryki. Później siedziba ING Bank Śląski Oddział w Łodzi.  
"Ilustrowana Republika", rok 1928.

"Ilustrowana Republika", rok 1929.

"Tydzień w Ilustracji", rok 1937.


"Głos Poranny", rok 1937.

"Łódzki Głos Obywatelski", rok 1938.

Zachęcam do obejrzenia blogu AKZM ( autor sfotografował kolejne fazy upadku, czyli rozbiórki fabryki):
"Głos Poranny", rok 1938.

Karol Buhle zmarł w Łodzi 13 czerwca 1937 roku.
"Głos Poranny", rok 1937.

"Głos Poranny", rok 1937. 

Fot. współczesne Monika Czechowicz
"Rozwój", rok 1921.
"Nowa Republika", rok 1925.

Fot. archiwalne ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi i inn.

3 komentarze:

  1. Dzięki za link :), z kompleksu fabrycznego dnawego Ortalu uchowała się jeszcze kotłownia (leży na oddzielnej działce), wiem też że sam Ortal (być może w czasach świetności) obejmował najpewniej także zabudowania fabryczne przy ul. Mackiewicza także K.T Buhle "non omnis moriar" :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Ortal rozproszył się (czy rozrósł?) po jeszcze kilku działkach w Łodzi. Dzięki za informacje.
    Dzięki za piękne zdjęcia :-)


    OdpowiedzUsuń
  3. Hallo, meine grossmutter Erna Buhle geb.Kahlert ....
    War verheiratet mit Hans buhle. .
    Kann jemand mir Auskunft geben...
    Wer noch von der Familie lebt...
    Danke, Claudia Deiringer geb.buhle

    OdpowiedzUsuń