wtorek, 25 września 2012

PIOTRKOWSKA 2-2a - Kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.


(druga fotografia wykonana w 2019 roku, po remoncie kościoła)

Pierwsza świątynia luterańska na rynku Nowego Miasta (dzisiaj plac Wolności) wzniesiona została w latach 1826-1828, według projektu Bonifacego Witkowskiego. Klasyczno-empirowa budowla formą i wielkością nawiązywała do ratusza miejskiego stojącego po drugiej stronie Traktu Piotrkowskiego.


Obiekt ten został całkowicie rozebrany, a na jego miejscu w latach 1889-1892 wzniesiono świątynię w stylu neorenesansowym, według projektu Otto Gehlinga, przy współudziale Mikołaja Prokoffiewa. 

Jubileuszowe wydanie "Lodzer Zeitung", 1863-1913.


Wzorem budowli była protestancka katedra w Berlinie, wyraźnie nawiązująca do watykańskiej bazyliki św. Piotra.

Prof. Krzysztof Stefański o kościele Zesłania Ducha Świętego w Łodzi:

Prof. Krzysztof Stefański, historyk sztuki z Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego, mówi o dziejach kościoła Zesłania Ducha Świętego (pierwotnie luterańskiego kościoła Świętej Trójcy) w Łodzi.
(źródło: YouTube.pl. zamieszczone przez: Maskacjusz TV)


Kościół luterański został wybudowany na planie krzyża greckiego, zwieńczony majestatyczną kopułą i dominującym nad nią krzyżem. 

Kopułę umieszczono na ośmiobocznym tamburze; jest ona flankowana sześcioma wieżyczkami (cztery większe na czterech bokach, dwie mniejsze nad wejściem od ulicy Piotrkowskiej).

We wnętrzu świątyni dominują cztery filary dźwigające masywne arkady oraz pendentywy, na których wspiera się tambur kopuły. W skrzydłach krzyża umiejscowiono dwukondygnacyjne empory wspierające się na żeliwnych kolumnach.


Prof. Krzysztof Stefański o wnętrzu kościoła Zesłania Ducha Świętego w Łodzi:

Prof. Krzysztof Stefański, historyk sztuki z Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego, mówi o wnętrzu kościoła Zesłania Ducha Świętego (pierwotnie luterańskiego kościoła Świętej Trójcy) w Łodzi.
(źródło: YouTube.pl. nadesłane przez Maskacjusz TV)

Do świątyni prowadzą trzy wejścia (od północy, zachodu i południa).

Potężna bryła kościoła o malowniczej sylwetce stanowi główną dominantę rynku Nowego Miasta, czyli dzisiejszego placu Wolności.

Od 1945 roku budowla jest świątynią rzymskokatolicką. Poświęcił ją prałat Jan Zdziowski.
W 1948 roku biskup Michał Klepacz erygował ją jako Parafię pw. Zesłania Ducha Świętego (początkowo jako parafię duszpasterstwa wojskowego).


Mapping na kościele pw. Zesłania Ducha Świętego podczas Festiwalu Kinetycznej Sztuki Światła "Light. Move. Festival 2013":

(źródło: YouTube.pl. zamieszczone przez Polskie Radio Łódź)

Widok na pl. Wolności w kierunku północnym, widoczny mur kościoła, ok. 1960 roku
(zbiory WBP)

źródła:
Marek Budziarek. Świątynie Łodzi.
YouTube.pl 

Fot. Monika Czechowicz
Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

2 komentarze:

  1. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  2. w latach powojennych kościół ten był dla mnie najważniejszy mimo, że nie chodziliśmy do niego, był najważniejszy bo... bo był garnizonowy cokolwiek to znaczyło. Patrzyłem na niego z zewnątrz i wyobrażałem sobie jaki jest ważny oraz co w środku się dzieje... jego degradacja bardzo mnie bolała. We wrześniu 2014 r. poszliśmy zwiedzić Dętkę, a po weszliśmy do "Garnizonowego" pomodlić się za wnuczka, co robimy tak jak umiemy na całym świecie gdzie jesteśmy... rozszerzyłem spectrum próśb o przywrócenie świetności mojemu podziwianemu kościołowi no i ustna szeptana petycja poskutkowała... jak przechodzę obok, nie wchodzę, ale porozumiewawczo uśmiecham się!
    Baedekerze jak zwykle nastrajasz mnie refleksyjnie ;)

    OdpowiedzUsuń