środa, 20 lutego 2013

ŁÓDŹ. WILLA RUDOLFA KELLERA


Przy ulicy Gdańskiej 49/53 znajduje się willa Rudolfa Kellera. Wzniesiona w latach 1890-1891 według projektu Hilarego Majewskiego.

Rezydencja, od ulicy oddzielona parkanem, została zbudowana na nieregularnym planie zbliżonym do kwadratu jako obiekt piętrowy z użytkowym poddaszem.

W jednym z narożników wyróżnia się strzelista wieżyczka zwieńczona wysmukłą iglicą.


Obok rezydencji Rudolf Keller, imigrant z terenów pruskich, jeszcze w 1882 roku wzniósł fabrykę wstążek, tasiemek i koronek.


Willa wraz z terenem fabrycznym otoczona była dużym ogrodem sięgającym aż do ulicy Zielonej, przez co tworzyła charakterystyczny dla Łodzi zespół rezydencjonalno-fabryczny.

Przez pewien czas teren ten stanowił pewien rodzaj enklawy wśród ciasnej śródmiejskiej zabudowy. Dopiero w okresie międzywojennym został podzielony na działki i zagospodarowany.


Fabryka koronek i wstążek założona przez Rudolfa Kellera w 1880 roku zatrudniała początkowo 175 robotników, a po rozbudowie w 1903 roku - 320 robotników. Wartość produkcji osiągnęła w tym okresie 1 200 tysięcy rubli.


W 1906 roku dobrze prosperującą fabrykę i sąsiadujący z nią pałac odkupiła firma Emil Eisert i S-ka, należąca do Emila Eiserta i Ludwika Schweikerta. Na rozległym terenie fabrycznym, ciągnącym się do ulicy Żeromskiego, istniały: tkalnia wstążek i tasiem bawełnianych i wełnianych, wytwórnie koronek i dzianin pończoszniczych, farbiarnia, bielnik, wykończalnia, stolarnia, ślusarnia itp. Przed 1914 rokiem zakład zatrudniał 500 robotników.
Po założeniu w 1922 roku Spółki Akcyjnej - Zakłady Przemysłowe "Emil Eisert i Bracia Schweikert", o kapitale akcyjnym 3 200 tysięcy złotych (w 1935 roku), nastapiła modernizacja produkcji, sprowadzo nowoczesne maszyny, zainstalowano hydranty, urządzenia tryskaczowe i inn, a zatrudnienie wzrosło do 800 osób. Firma miała oddział w Zduńskiej Woli i przedstawicielstwa w największych miastach Polski. Wartość sprzedaży w 1936 roku wynosiła 3 500 tysiąca złotych. Część wyrobów eksportowano do Anglii.


Po 1945 roku firma została upaństwowiona, utworzono tu Zakłady Przemysłu Jedwabniczo-Galanteryjnego, przemianowane później na Zakłady Przemysłu Pasmanteryjnego im. Stefana Lewartowskiego. W ostatnich latach był tu oddział zakładów "Lenora". Obecnie w odrestaurowanych gmachach fabrycznych mieszczą się różne firmy usługowe i handlowe.
Pałacyk czeka na lepsze czasy...

fot. Monika Czechowicz

źródło:
Dariusz Kędzierski. Ulice Łodzi.
Jacek Kusiński, Ryszard Bonisławski, Maciej Janik. Księga fabryk Łodzi.

Ulica Długa (obecnie Gdańska). Widok na pałac Rudolfa Kellera.

Post Scriptum: TUTAJ

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz