Budynek
dworcowy pochodzi z czasów kolei
Warszawsko-Kaliskiej i
dotrwał bez większych zmian do chwili obecnej.
O
połączenie Kalisza z siecią dróg żelaznych ubiegały się różne
grupy. Różne też były trasy proponowanego przez nie przebiegu
linii.
W 1862 roku o prawo to starał się Komitet Budowy Drogi
Żelaznej
Wrocław-Kobylin-Krotoszyn-Ostrów-Kalisz-Opatówek-Sieradz-Zduńska
Wola-Pabianice-Łódź-Warszawa. W 1863 roku ziemianin Jabłoński
zwrócił się z prośbą o udzielenie zgody na budowę linii
Rokiciny-Łódź-Zgierz-Ozorków-Łęczyca-Turek-Kalisz. Dwa lata
później Jan Bloch uzyskał zgodę na przeprowadzenie studiów
wstępnych budowy odnogi drogi łódzkiej DŻWW w kierunku Kalisza.
Wiosną 1866 roku zgłoszono kolejny projekt budowy linii
Łódź-Kalisz. Władze carskie i pruskie nie wyraziły jednak na to
zgody.
We wrześniu 1868 roku prośby o budowę kolei w
Królestwie Polskim złożyli dwaj obywatele niemieccy. Miały to być
trasy: Łódź-Zgierz-Koło-Konin-Słupca i dalej do Poznania (132
wiorsty, 141 km) oraz Łódź-Sieradz-Wieruszów-Wrocław (109
wiorst, 116 km). Od tej linii miała odchodzić odnoga Sieradz-Kalisz
(51 wiorst, 54 km). Rząd pruski był żywotnie zainteresowany
projektem połączenia Wrocławia z Warszawą (...), dlatego popierał
prośby swych przedstawicieli o koncesję. Wszystkie one wywoływały
jednak zaniepokojenie władz carskich i zostały odrzucone.
W
lipcu 1869 roku do Komitetu Dróg Żelaznych w Petersburgu ponownie
wpłynęła wspólna prośba Birona, Wokke i Bernharda o wydanie
koncesji na budowę linii Łączącej Warszawę z Wrocławiem i
Poznaniem. Ona również została odrzucona. Władze pruskie nie
rezygnowały jednak z planów połączenia Poznania i Wrocławia z
Warszawą. Na początku 1870 roku powstało w Prusach Towarzystwo
Akcyjne Kolei Wrocławsko-Warszawskiej, pragnące budować drogę
żelazną z Oleśnicy przez Kępno do granicy z Królestwem w
Wieruszowie i dalej do Łodzi i Warszawy. (...) W 1878 roku Komitet Ministrów zlecił Ministerstwu Komunikacji opracowanie projektu koncesji oraz warunków budowy kolei Łódzko-Kaliskiej (113 wiorst, 125,5 km) z odnogą do Wieruszowa (50 wiorst, 53 km). Do budowy nie doszło (...).
Dnia 9 marca 1898 roku
nadzwyczajne zebranie akcjonariuszy Towarzystwa Drogi Żelaznej
Warszawsko-Wiedeńskiej uchwaliło, że zwróci się ono o udzielenie
koncesji na budowę kolei Warszawsko-Kaliskiej oraz łącznicy z
Kalisza do granicy pruskiej. Rozporządzeniem cara z 24 lipca 1898
roku zezwolono Towarzystwu na przeprowadzenie studiów budowy linii
Warszawa-Kalisz według dwóch wariantów trasy:
Kalisz-Sieradz-Łask-Łódź-Łowicz-Sochaczew-Błonie-Warszawa oraz
Kalisz-Łęczyca-Pniewo-Sochaczew-Błonie-Warszawa. Kolej Kaliska na
żądanie ministra wojny miała być szerokotorowa. Miał być też
przebudowany węzeł warszawski. Wreszcie
14
kwietnia 1900 roku
została
zatwierdzona koncesja na budowę szerokotorowej kolei Kaliskiej (238
wiorst, 254 km). Projektowana linia brała swój początek w
Warszawie, kierowała się do Kalisza przez Błonie, Sochaczew,
Łowicz, Głowno, Stryków, Zgierz,
Łódź, Pabianice, Łask, Zduńską Wolę, Sieradz i Opatówek.
"Rozwój", rok 1902.
Dnia 15
listopada 1902 roku
na
zbudowaną trasę ruszył pierwszy pociąg, który z Warszawy do
Kalisza jechał około 10 godzin. Ogólny koszt budowy linii wyniósł
21.931.600 rubli.
Między
Warszawą a Kaliszem wybudowano 173 mosty, 17 przejazdów i wiaduktów
oraz urządzono 11 stacji. Na 10 z nich były wieże wodne. Budynki
dworcowe (z wyjątkiem Warszawy, Łodzi i Kalisza), mieszkalne - w
tym domki dróżników, wieże ciśnień i pompownie wzniesiono z
czerwonej, nietynkowanej cegły według ujednoliconych projektów.
Większość tych obiektów przetrwała do czasów współczesnych.
Dworce końcowe uległy zniszczeniu podczas I wojny światowej.
Przeczytaj w baedekerze:
Budynek
zgierskiego dworca został wzniesiony na początku XX wieku, podczas
budowy linii kolejowej Warszawsko-Kaliskiej przez Łódź. Z wyglądu
przypomina inne dworce budowane przy tej linii w tamtym czasie.
Projekt dworca zgierskiego.
(źródło fotografii: Dworzec kolejowy w Zgierzu | Miasto Zgierz)
Dworce
według tego samego projektu zobaczymy w położonych przy tej linii
Pabianicach, Łasku i Zduńskiej Woli, takie dworce pojawiły się w
Strykowie, Głownie, Sochaczewie i Sieradzu. Linię Warszawsko-Kaliską poprowadzono trasą
Warszawa-Błonie-Sochaczew-Łowicz-Łódź-Pabianice-Sieradz-Kalisz.
"Rozwój", rok 1901.
(źródło fotografii: FotoPolska.eu)
(źródło fotografii: FotoPolska.eu)
W
okresie międzywojennym mogły nastąpić zmiany w przeznaczeniu
pomieszczeń dworcowych w związku z rozbudową stacji (budowa linii do Kutna i
do Widzewa, którą otworzono tymczasowo od strony Zgierza do Łęczycy
już w 1923 roku, przekazanie całej linii do użytku publicznego w
pełnym zakresie nastąpiło w roku 1926, odcinek łącznikowy do
Widzewa, budowany z przerwami od 1920 roku otwarto dopiero w roku
1931.
Przeczytaj
w baedekerze:
DWORZEC KOLEJOWY ŁÓDŹ WIDZEW (baedekerlodz.blogspot.com)
"Ilustrowana Republika", rok 1926.
Budynek dworca ok. 1940 roku.
(źródło fotografii: FotoPolska.eu)
Dworzec kolejowy w Zgierzu przetrwał bez większych zniszczeń obie wojny światowe, układ przestrzenny zachował się praktycznie w niezmienionej formie.
Układ
przestrzenny stacji jest zachowany w formie pierwotnej (dworzec,
magazyn towarowy, budynki mieszkalne, wieża ciśnień i pompownia,
podjazd). W okresie II wojny światowej wybudowano nastawnię.
Pod
koniec lat osiemdziesiątych XX wieku otynkowano elewację i
przebudowano wnętrza dworca, zmieniając układ niektórych
pomieszczeń.
W
2011 przeprowadzono kapitalny remont budynku dworcowego.
Dworzec
został wyremontowany w ramach remontu dworców przed Mistrzostwami
Europy w piłce nożnej w 2012 roku. Dworce kolejowe w Zgierzu i
Pabianicach były pierwszymi dworcami wyremontowanymi w województwie
łódzkim.
Na zgierskim dworcu odnowiono elewację i wymieniono
wszystkie instalacje.
W
2021 roku zakończyła się budowa przejścia podziemnego na perony i
trzech nowych peronów, co oznaczało powstanie nowego układu
torowego stacji.
Na zakończenie sensacyjnie:
Źródła:
Dworzec kolejowy w Zgierzu | Miasto Zgierz
A. Paszke, M. Jerczyński, St. Koziarski. 150 lat Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej.
Dworzec kolejowy w Zgierzu - przewodnik dla pasażerów - Kolej na Podróż (kolejnapodroz.pl)
Zgierz (stacja kolejowa) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Dworzec kolejowy w Zgierzu | Miasto Zgierz
A. Paszke, M. Jerczyński, St. Koziarski. 150 lat Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej.
Dworzec kolejowy w Zgierzu - przewodnik dla pasażerów - Kolej na Podróż (kolejnapodroz.pl)
Zgierz (stacja kolejowa) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Przeczytaj jeszcze w baedekerze:
"Gazeta Zgierska", rok 1928.
Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi oraz stron:
FotoPolska.eu
Dworzec kolejowy w Zgierzu na archiwalnych zdjęciach.Zgierz w dawnych czasach. Jak wyglądał sto i więcej lat temu?
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz