baedeker łódzki: PIOTRKOWSKA 35 – dawna kamienica Dawida Bergera.

piątek, 4 sierpnia 2017

PIOTRKOWSKA 35 – dawna kamienica Dawida Bergera.

Piotrkowska 35. Na tej parceli jeszcze w 1893 roku stał drewniany dom, którego właścicielem był Dawid Berger.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1901.

Kalendarz informacyjno-adresowy z 1902 i 1903 roku jako właścicieli posesji podaje małżeństwo: Dawida i Surę Jendę Berger.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1902.

Kamienica po remoncie, rok 2022:

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1903.

W miejscu parterowego drewniaka, w 1895 roku Berger wystawił trzypiętrową kamienicę. Projekt budynku wykonał łódzki architekt Dawid Lande.

Na przełomie XIX i XX wieku posesja przeszła w ręce Franciszka Schimmela (Szimmela).

"Czas", informator adresowy z roku 1906 i 1914.

Informator adresowy z roku 1914 podaje, że właścicielami posesji przy Piotrkowskiej 35 są: bracia Jerzy Franciszek i Franciszek Schimmel oraz Małgorzata Jadwiga Schimmel.

Mieścił się tu jeden oddziałów fabryki cukrów i czekolady „Arkadia” mającej swoją siedzibę przy ulicy Ogrodowej 13, należącej do Fiszera Rosenteina.

Kalendarz Informator, rok 1922.

Fabryka cukrów i czekolady "Arkadia", fot. ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi.

Kalendarz informacyjno-adresowy m. Łodzi, rok 1923.

Podręczny Rejestr Handlowy, rok 1926.

"Głos Poranny", rok 1933.

... Zakład świateł gazowo-żarowych - F. Chelemena oraz Fabryka kapeluszy i skład futer należący do L. Siegelberga.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy na rok 1905.

W 1899 roku otworzył tu sklep Zygmunt Kwaśniewki, który miał ciekawy asortyment: od instrumentów chirurgicznych po... noże rzeźnicze.

"Rozwój", rok 1899.

"Rozwój", rok 1898.

"Rozwój", rok 1900.

Od 1899 prowadził pod tym adresem swój gabinet lekarz laryngolog Jerzy (Uri) Rosenblatt, działacz polityczny i poseł na sejm.

Urodził się w 1872 roku w Lublinie, był synem Berysza, zamożnego kupca drzewnego. Po ukończeniu gimnazjum w Lublinie studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego i uzyskał dyplom lekarza. Specjalizację odbył w klinice uniwersyteckiej w Berlinie, praktykował w Wiedniu i Londynie. Od 1899 roku prowadził gabinet laryngologiczny w Łodzi przy ulicy Piotrkowskiej 35. W czasie wydarzeń 1905-1907 roku, Jerzy Rosenblatt wspierał socjalistów żydowskich, udaremniających przy udziale socjalistów polskich pogromy ludności żydowskiej. Wcześniej, prawdopodobnie w czasie pobytu w Wiedniu, zetknął się z ruchem syjonistycznym, został gorącym entuzjastą idei Teodora Herzla, a na terenie Łodzi twórcą i prezesem Łódzkiego Komitetu Syjonistycznego, wchodził później w skład Centralnego Komitetu Organizacji Syjonistycznej w Polsce i Głównego Komitetu Wszechświatowej Organizacji Syjonistycznej.

W 1917 roku został członkiem Rady Miejskiej m. Łodzi i wkrótce jej wiceprzewodniczącym, a w rok później członkiem Rady Stanu Królestwa Polskiego, mianowanej przez Radę Regencyjną.

"Godzina Polski", rok 1918.

Dr Rosenblatt wchodził do Sejmu Ustawodawczego wybrany w okręgu nr 12 z listy Żydowskiej Rady Narodowej, w kolejnych dwóch kadencjach był posłem z listy Bloku Mniejszości Narodowych, w 1930 roku z listy nr 17 Bloku Obrony Praw Narodowości Żydowskiej, pełniąc równocześnie obowiązki członka Rady Miejskiej (w latach 1917-1933). Był jednym z organizatorów Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Dobroczynności, Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Muzycznego i Literackiego "Hazomir" (od 1914 roku był prezesem), Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego (1912), później, w 1917 roku przekształconego w Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe "Bar-Kochba", i żydowskiego skautingu. Pełnił obowiązki przewodniczącego Rady Opiekuńczej Szkoły Rzemieślniczo-Technicznej Towarzystwa Szerzenia Oświaty i Wiedzy Technicznej wśród Żydów. Był również przewodniczącym Gminy Żydowskiej (1925-1928) oraz publicystą gazety "Łodzier Togbłat".

"Rozwój", rok 1907.

Rosenblatt mieszkał przy ulicy Piotrkowskiej 35.

Pod koniec 1939 roku udało mu się przekroczyć granicę okupowanej Polski i przez Austrię wyjechać do Szwajcarii, a stamtąd prawdopodobnie do Palestyny. Data i miejsce śmierci dr Rosenblatta nie są znane.

Informator adresowy m. Łodzi, rok 1920.

"Nowa Gazeta Łódzka", rok 1914.

Znajdowało się tu kino "Amerykański Bioskop":

"Rozwój", rok 1907.

Już w roku 1919 - aż do lat 30. XX wieku prowadził tu restaurację Maurycy Geduld, zachęcając klientów bogatą ofertą gastronomiczną:

Dziennik Urzędowy Komisariatu Ludowego m. Łodzi, rok 1919.

"Głos Polski", rok 1919.

Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.

Kalendarz Informator, rok 1922.

"Republika", rok 1924.

"Głos Poranny", rok 1930.

"Głos Poranny", rok 1931.

Od 1885 roku przy Piotrkowskiej 35 posiadał znany sklep z obuwiem J. Windman (w latach trzydziestych Windman prowadził firmę razem z synem).

"Nowy Kurier Łódzki", rok 1911.

"Rozwój", rok 1912.

"Republika", rok 1924.

"Republika", rok 1925.

"Ilustrowana Republika", rok 1927.

"Głos Poranny", rok 1929.

"Nojer Fołksbłat", 1929.

"Głos Poranny", rok 1930.

"Głos Poranny", rok 1931.

"Głos Poranny", rok 1932 i 1933.

"Głos Poranny", rok 1935.

"Najer Fołksbłat", rok 1937.

"Głos Poranny", rok 1937.

W latach 20-30. XX wieku znajdowała się tutaj elegancka perfumeria, prowadzona przez Ludwika Dziwińskiego.

Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.

"Głos Poranny", rok 1931.

"Głos Poranny", rok 1932.

Kamienica nie byłaby łódzką, gdyby poza perfumami, butami i ... rzeźnickimi nożami, nie znalazły się tutaj fabryczki i składy manufakturowe; wełny, bawełny i innych tekstyliów:

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy na rok 1914.

Kalendarz Informator na rok 1923.

"Republika", rok 1924.

Kalendarz Informator na rok 1923.

"Ilustrowana Republika", rok 1925.

Przy Piotrkowskiej 35 mieściło się wiele firm:

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy na rok 1905.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy na rok 1909.

"Rozwój", rok 1910.

"Rozwój", rok 1911.

"Rozwój", rok 1913.

"Gazeta Łódzka", rok 1915.

"Ilustrowana Republika", rok 1928.

"Głos Poranny", rok 1936.

"Głos Kupiectwa", rok 1938.

Kamienica jest wyjątkowo urodziwa, niedawno przeszła generalny remont. Fasada z purpurowych cegieł, z bogatymi pastelowymi sztukateriami robi wrażenie.

Poniżej zdjęcie z 2020 roku, po odnowieniu budynku:

Zwróćcie uwagę na detale:

Jest to kamienica symetryczna z dominantami bocznymi. Niestety, nie zachowały się oryginalne balkony. I jeszcze jedno zdjęcie wykonane po odnowieniu kamienicy:

W podwórku dwa interesujące miejsca: herbaciarnia „Dekadencja” i "Kokaburra Studio" - Galeria Sztuki Studio Promocji Kultury.

DEKADENCJA

Herbaciarnia „Dekadencja” została laureatem konkursu „Punkt dla Łodzi” ‘2010 „za cudną, ręcznie stworzoną, dekadencką witrynę. Również i wnętrze jest utrzymane w podobnym klimacie”.

Najpierw była Dekadencja przy Piotrkowskiej 35, a niedawno otwarto drugi lokal pod tym samym szyldem w bramie Piotrkowskiej 107. Klimatyczne herbaciarnie pełne ozdób i bibelotów w stylu retro, gwarantują romantyczną atmosferę i dyskretną obsługę. W obu Dekadencjach króluje herbata i kawa, a także domowe ciasta.

O herbaciarni:

http://lodz.wyborcza.pl/lodz/56,125594,15385310,dekadencja-ul-piotrkowska-35-i-ul-piotrkowska-107,,5.html

GALERIA SZTUKI KOOKABURRA STUDIO

Baedeker odwiedził galerię jakiś czas temu -

bardzo dziękuję za miłe przyjęcie i przedstawienie prac artystów - animatorce, organizatorce tego wspaniałego miejsca - Pani Renacie Mosiołek.

Galeria Sztuki Kookaburra Studio:

www.kookaburrastudio.pl

Więcej o galerii przeczytasz na stronie bloga tutaj: http://baedekerlodz.blogspot.com/2014/10/odz-malarstwo-wspoczesnej-biaorusi-w.html

Podwórka kamienic pod numerami 31-39 mają układ ukośny w stosunku do linii ulicy Piotrkowskiej, co jest pozostałością dawnego układu gruntów Łodzi rolniczej, która w tym miejscu oparła się regulacjom przeprowadzanym w pierwszej połowie XIX stulecia.

Skośnie do budynku frontowego stoją również dwie trzypiętrowe oficyny. Wspomniane „krzywe” podwórka powstały na parcelach, których granice odzwierciedlają układ granic i miedz dawnych pól położonych na południe od zakładanego w latach 20. XIX wieku centrum Nowego Miasta.

Po II wojnie światowej: